Na czas budowy domu zamieszkali w żydowskiej karczmie

Zanim zbudował dom, zamieszkał z rodziną w budynku po żydowskiej karczmie. Kiedy od strony ul. Żydowskiej (dzisiaj Targowej) stanęła wreszcie gotowa do zamieszkania oficyna, wybuchła wojna i cała rodzina została z Konina wywieziona. A po powrocie z wojennej tułaczki Antoni Nawrotek musiał udowadniać, że... dom należy do niego.

Stefania i Antoni Nawrotkowie (na fot. nr 1 z 1977 r.) poznali się w Warszawie, po pewnym czasie zamieszkali w Kaliszu, ale na wieść, że w Koninie brakuje geodety, około 1923 r. pan Antoni przeniósł się z rodziną do naszego miasta. Pierworodna Stefania (otrzymała imię matki – na fot. nr 2 obie Stefanie w 1935 r. na ul. 3 Maja), mama Marii Kopczyk, która mi historię rodziny opowiedziała, miała wtedy dwa lata, jej młodszy brat Jerzy – najbardziej z Nawrotków znany w Koninie z racji medycznej profesji i szefowania przez lata konińskiemu pogotowiu – zaledwie rok.

Między 3 Maja a Żydowską

- Początkowo zamieszkali w kamienicy Michla przy ul. Zielonej (obecnie Wiosny Ludów) na rogu ze Śliską – pamięta z opowieści swojej mamy Maria Kopczyk. – Zajmowali mieszkanie od frontu, z balkonem wychodzącym na rynek, który w dni targowe zamieniał się w arenę szalenie atrakcyjnych dla dzieci wydarzeń, z przejęciem obserwowanych przez moją mamę.

W tymże domu, sąsiadującym przez ulicę z kamienicą Zemełki, urodził się w 1925 r. najmłodszy z rodzeństwa Nawrotków, który z kolei otrzymał imię po ojcu. Najprawdopodobniej na początku lat trzydziestych Antoni Nawrotek, którego biuro geodezyjne przynosiło przyzwoite dochody, kupił działkę przy ulicy 3 Maja 34, której tyły wychodziły na ulicę Żydowską (obecnie Targową). Rodzina przeprowadziła się do parterowego domu, stojącego od strony głównej konińskiej ulicy, w którym wcześniej działała żydowska karczma (fot. nr 3). Ta sama, o której wspomniał Theo Richmond w swojej książce „Uporczywe echo. Sztetl Konin”.

Na trzy dni przed wojną

Po wyburzeniu, stojącego w głębi działki spichlerza, pan Antoni rozpoczął budowę okazałej oficyny. – Po jej zakończeniu, dziadek planował przenieść się do niej, rozebrać parterowy dom, a w  jego miejscu postawić dwupiętrowy front – pamięta z rodzinnych opowieści Maria Kopczyk. - Docelowo oficyna miała być wynajmowana lokatorom, a od frontu miała zamieszkać rodzina.

Oficyna stanęła gotowa do zamieszkania w 1939 r. (na fot. nr 4 współczesne zdjęcie budynku od strony ul. Targowej). W rodzinnym archiwum zachowało się zdjęcie starego domu (fot. nr 3), zrobione od strony ulicy 3 Maja. W pierwszym od lewej oknie stoi obok mamy 18-letnia wtedy Stefania Nawrotek, świeżo upieczona maturzystka konińskiego liceum, w drugim oknie jej ojciec z młodszym synem. Na odwrocie fotografii data: 29 sierpnia 1939 r. Za trzy dni rozpocznie się wojna, która unieważni i pogrzebie wszelkie plany.

Udawał właściciela

Rodzina Nawrotków została przez okupantów wysiedlona z Konina i ostatecznie trafiła w całości do Warszawy. W sierpniu 1944 r. 22-letni Jerzy i 19-letni Antoni ruszyli na powstańcze barykady. Wojenną zawieruchę wszyscy szczęśliwie przeżyli, ale nie wszyscy od razu wrócili do Konina (popowstaniowe losy obu braci to temat na osobną opowieść).