Edukacja zdrowotna z „Blondynką”. Konińska nauczycielka pokazuje, jak uczyć

Joanna Gadomska - biolożka, nauczycielka w III Liceum Ogólnokształcącym w Koninie. Prowadzi stronę „Biologia z Blondynką”, gdzie propaguje treści przyrodnicze i prozdrowotne. Przeczytacie o tym TUTAJ. Tym razem porozmawiamy o edukacji zdrowotnej, nowym, nieobowiązkowym przedmiocie, który trafił do szkół.

Anna Pilarska: W III LO odbyły się już pierwsze lekcjach z edukacji zdrowotnej. I co?

Joanna Gadomska: W pierwszym tygodniu nowego roku szkolnego prowadziłam już zajęcia z edukacji zdrowotnej w klasach pierwszych. I muszę przyznać, że były to naprawdę ciekawe lekcje. Z tymi samymi klasami, z którymi mam edukację zdrowotną, mam również biologię, więc już na pierwszych zajęciach organizacyjnych opowiedziałam uczniom, czym będziemy zajmować się w ramach edukacji zdrowotnej w tym roku szkolnym. Pierwsza nasza wspólna lekcja była okazją do wzajemnego poznania się i integracji, nie wprowadziłam żadnych treści z podstawy programowej.

Edukację zdrowotną zaczęliśmy od prostej, ale ciekawej aktywności. Uczniowie pracowali w grupach nad modelem własnoręcznie narysowanego człowieka na wielkiej kartce z flipcharta (widać było kontury głowy, tułowia, serca i rąk). Uczniowie na małych kolorowych karteczkach lub bezpośrednio na kartce zapisywali swoje odpowiedzi na trzy pytania:

• na głowie zapisywali lub przyklejali karteczki z odpowiedziami - co wiedzą o zdrowiu, o chorobach dzieci i nastolatków, lub o przyczynach chorób,

• w okolicach serca przyklejali karteczki z opisem swoich emocji - co czują, kiedy sami chorują, gdy chorują ich bliscy, gdy widzą kogoś chorego, gdy słyszą o jakiejś chorobie, lub gdy widzą akcje społeczne, że poszukiwani są np. dawcy szpiku kostnego,

• na rękach natomiast zapisywali swoje propozycje realnych działań - co mogą zrobić, aby utrzymać swój organizm w stanie zdrowia, aby przeciwdziałać chorobom, urazom i wypadkom.

Na lekcji od razu zapanowała prawdziwa burza mózgów. Uczniowie świetnie ze sobą współpracowali, rozmawiali i wymieniali pomysły, a na koniec każda grupa omawiała efekty swojej pracy. Dla mnie to była cenna informacja zwrotna, bo dowiedziałam się, co uczniowie już wiedzą o zdrowiu, jakie mają skojarzenia, jakie mają pomysły na działania prozdrowotne, ale też w jakim zakresie pojawiają się błędne informacje, które będziemy sobie wyjaśniać, argumentować i korygować.

Anna: Jest pani propagatorką zdrowego trybu życia jako „Blondynka” w mediach społecznościowych. To ułatwia pracę w szkole?

Joanna Gadomska: Jestem przede wszystkim nauczycielką, biolożką i wychowawczynią świetnej klasy 3a1. Media społecznościowe to taki dodatek do mojej pracy. Nie wiem, czy ułatwiają mi pracę, ale z pewnością dzięki mojej stronie mogą lepiej poznać mnie uczniowie i ich rodzice, a przede wszystkim mogą zobaczyć, że jestem autentyczna, w tym co mówię i robię w szkole, że ważny jest dla mnie uczeń i jego zdrowie – zarówno fizyczne, psychiczne, jak i społeczne. Moi uczniowie i rodzice, czytając posty zamieszczone na fb, czy blogu wiedzą, czego mogą się po mnie spodziewać, że na lekcjach edukacji zdrowotnej będą konkrety, rzetelne fakty, ważna wiedza, naukowe dowody, a nie jakieś „ideologizowanie”, co chce się dziś przypisać nauczycielom edukacji zdrowotnej.

Anna: Ustalmy więc czym jest edukacja zdrowotna?

Joanna Gadomska: Edukacja zdrowotna to nowy przedmiot, który realizowany jest od czwartej klasy szkoły podstawowej aż do szkoły średniej – liceum, technikum czy szkoły branżowej. Przygotowana podstawa programowa dzieli się na trzy etapy: klasy 4–6, klasy 7–8 oraz szkołę średnią.

W podstawówce obejmuje ona dziesięć obszarów: wartości i postawy, zdrowie fizyczne, aktywność fizyczna, odżywianie, zdrowie psychiczne, zdrowie społeczne, dojrzewanie, zdrowie seksualne, zdrowie środowiskowe, a także internet i profilaktykę uzależnień. W szkole średniej obszary są podobne, z wyjątkiem dojrzewania – ten dział omawiany jest na wcześniejszym etapie edukacji. Dochodzi natomiast nowy, bardzo ważny element: system ochrony zdrowia.

Anna: A co kryje się pod tym pojęciem?

Joanna Gadomska: W tym obszarze uczniowie mają dowiedzieć się, jakie mają prawa jako pacjenci, gdzie i jak szukać pomocy, gdy potrzebują specjalisty. Będziemy w tym zakresie tworzyć banki numerów telefonów, przeglądać strony instytucji zdrowotnych, sprawdzać, jakie badania są refundowane przez NFZ i jak się do nich przygotować, a także co to jest telemedycyna i e-zdrowie. Porozmawiamy o tym, kiedy należy wzywać pogotowie, jakie informacje przekazać dyspozytorowi oraz co należy powiedzieć ratownikowi medycznemu. W tym dziale będziemy również mówić o lekach i suplementach diety, oraz jak czytać ich ulotki. To bardzo praktyczne umiejętności – potrzebne nie tylko uczniom, ale też ich rodzinom. Uczniowie zabierając te informacje z lekcji, mogą również świetnie edukować dalej w tym temacie swoich rodziców czy dziadków.

Anna: Czyli same praktyczne informacje dla młodego człowieka?

Joanna Gadomska: To przedmiot bardzo praktyczny, przydatny w codziennym życiu. Młodzież będzie uczyć się, jak dbać o zdrowie, jak wybierać produkty spożywcze, gdy idą do sklepu z kieszonkowym, jak przygotować sobie zdrowe posiłki w domu, jak komponować własne menu dostosowane do swojego wieku, płci i podejmowanej aktywności fizycznej. Ale równie ważne jest, aby uczniowie wiedzieli, ile kalorii, białek, tłuszczy, mikro i makroelementów należy dostarczać do swojego organizmu, aby utrzymać go w stanie dobrego zdrowia. Będziemy również mówić o różnych dietach (śródziemnomorska, wegetariańska, wegańska) i analizować je dokładnie, aby każdy w przyszłości mógł wybierać najlepszą dla siebie.

Żyjemy w czasach, gdy wielu młodych ludzi cierpi na zaburzenia snu – bo wieczorową porą wygrywa telefon, internet, tiktok czy gry komputerowe – albo przeciwnie, śpią zbyt długo. Tymczasem zrozumienie rytmu biologicznego własnego ciała pozwala nam lepiej funkcjonować w ciągu dnia, szybciej się uczyć i lepiej koncentrować nad zadaniami.

Anna: To także wiedza o samym sobie?

Joanna Gadomska: W edukacji zdrowotnej jest miejsce na rozmowę o zdrowiu psychicznym i społecznym. Młodzi ludzie żyją w ogromnym tempie, szybko, pod presją. Muszą wiedzieć, jak radzić sobie z hejtem, etykietowaniem, ubliżaniem. Muszą znać pierwsze objawy depresji i wiedzieć, gdzie szukać pomocy. W czasie zajęć będziemy pracować nad tym, jak najlepiej zadbać o siebie. Chciałabym, aby uczniowie dobrze poznawali siebie, swoje mocne strony, a także aby znali sposoby radzenia sobie ze stresem i swoimi słabościami.

Rozmawiając z uczniami widzę, jak ogromne znaczenie ma dla nich ich dobrostan psychiczny. Jeśli czują się akceptowani i bezpieczni w swoim środowisku to zaczynają cudownie rozkwitać. I myślę, że o to właśnie chodzi w edukacji – o ten rozwój naszych uczniów.