Jak prapradziadek Stanisław wraz z rodziną nazwisko zmieniał

Większość z nas nawet nie zdaje sobie sprawy, jak wiele ciekawych informacji o przodkach może znaleźć w księgach kościelnych i aktach stanu cywilnego. Sam kilka lat temu dowiedziałem się ze zdziwieniem, że w drugiej połowie dziewiętnastego wieku duża część mojej rodziny zmieniła... nazwisko.

Przez lata byłem przekonany, że swój rodowód mogą prześledzić jedynie osoby ze szlacheckim pochodzeniem, a potomkowie chłopskich rodzin muszą się zadowolić rodzinnymi wspomnieniami. Moja wiedza o przodkach kończyła się więc na pradziadkach.

Dwa śluby rodzeństwa

Znacząco ją poszerzyłem, zbierając materiały do artykułów z cyklu Konińskie Wspomnienia. Kiedy pisałem na przykład o rozdzielni wysokiego napięcia, którą na Glince zbudowali podczas wojny Niemcy („Stąd płynął prąd na odkrywkę”), skontaktowałem się z Bogumiłem Piskorzem, o którym wiedziałem, że jest jakoś spokrewniony z rodziną mojego ojca. Miałem nadzieję, że dowiem się od niego czegoś na temat Hieronima Piskorza, który podczas wojny w owej rozdzielni pracował, a w 1945 r. został jej kierownikiem.

Miałem szczęście, bo okazało się, że Hieronim to ojciec Bogumiła a on sam razem z rodzeństwem spędził na terenie rozdzielni dzieciństwo i młodość, gdzie do czasu jej rozebrania w 1969 r. mieszkali. Dowiedziałem się też więcej na temat łączącego nas pokrewieństwa. Hieronim był, jak się okazało, kuzynem mojego dziadka Adama Olejnika, bo ich matki były siostrami o panieńskim nazwisku Rachota. O prababce Michalinie (na zdjęciu wyżej siedzi między córką Bronisławą i synem Julianem, nad nimi stoją od lewej: syn Adam z żoną Anną i mąż Bronisławy - Adolf Piczman) wiedziałem już wcześniej, choć jako uczeń szkoły podstawowej nie miałem pojęcia, że Teresa Rachota z mojej klasy jest prawnuczką Rocha, brata Michaliny. Dopiero od Piskorzów dowiedziałem się też, że Roch poślubił siostrę... swojego szwagra, a mojego pradziadka Mariannę Olejnik.

Zagadkowa zmiana nazwiska

Ponieważ wszyscy moi pradziadkowie mieszkali na terenie gminy Gosławice, mam tak dużą rodzinę, że bardzo wielu dalszych krewnych po prostu nie znam, nawet jeśli wiem o łączącym nas pokrewieństwie.