Jak Konin świętował 22 lipca trzydziestolecie Polski Ludowej

Najbardziej widowiskowa zmiana nowego Konina za czasów minionego ustroju nastąpiła chyba w 1974 r., kiedy Polsce Ludowej stuknęło równo trzydzieści lat. Świętowano oczywiście 22 lipca.

W niedzielę minął niezauważenie dla większości Polaków 22 lipca, do 1989 r. Narodowe Święto Odrodzenia Polski, które - mimo usilnych starań władz i uczynienia go dniem wolnym od pracy - nigdy nie miało dla Polaków większego znaczenia, jak to było choćby z 1 maja. Jednym z powodów był zapewne fakt, że kolejne rocznice narodzin Polski Ludowej wypadały w wakacje.

Pamiętam pochody pierwszomajowe, szkolne akademie z okazji święta wojska polskiego, czy celebry kolejnych rocznic Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej, ale święta 22 lipca nie pamiętam. Żadnego.

Huta na tysiąclecie

To był dzień, na który władze wyznaczały zakończenie wszystkich możliwych budów. Chciano w ten sposób podkreślić ważność tego święta i namacalnie pokazać obywatelom dorobek socjalistycznego państwa. Szczególnie celebrowano kolejne dziesięciolecia oraz – w 1966 r. – tysiąclecie państwa polskiego, kiedy kościół świętował tysiąclecie chrztu Polski.

W Koninie oddano wtedy do użytku nową hutę aluminium. Uroczystość zaplanowano na 20 lipca, żeby mógł w niej uczestniczyć premier Józef Cyrankiewicz, który 22 lipca musiał być w Warszawie na paradzie Tysiąclecia Oręża Polskiego.

Czym innym było uruchomienie elektrolizy aluminium, a czym innym przygotowanie do wizyty dostojnego gościa. Od 10 lipca codziennie wieczorem odbywały się narady, na których oceniano stan prac i ustalano, co pozostało jeszcze do zrobienia. 14 lipca rano do wanien elektrolitycznych popłynął pierwszy prąd, który o godzinie jedenastej osiągnął już natężeniu 35 tys. amperów. Tego samego dnia w południe Polskie Radio podało na całą Polskę wiadomość, że nowa huta aluminium w Koninie już działa. Docelową wartość prądu 100 tys. amperów osiągnięto cztery godziny później. Rozpoczęty tego dnia proces spiekania anod zakończył się po dwóch tygodniach.

Całą noc pilnował portretu premiera

Natomiast w ramach przygotowań do uroczystego otwarcia huty fachowcom z Elektromontażu powierzono pospawanie wysokiego na pięć metrów orła, który miał być najważniejszym elementem scenografii. Składał się aż z dwustu elementów, wyciętych i wyklepanych przez plastyków z blachy aluminiowej. Natomiast na ścianach szczytowych obu hal elektrolizy zawisły wielkie portrety premiera Cyrankiewicza i ówczesnego przewodniczącego Rady Państwa Edwarda Ochaba.