Cichy zabójca
- Czad, utleniający się tlenek węgla, to największy cichy morderca w okresie jesienno–zimowych chłodów. Jest bezbarwny, bezwonny i silnie toksyczny – tłumaczą strażacy. - Przed okresem zimowym wiele osób uszczelnia wszystkie mieszkania, a niektórzy, w pogoni za oszczędnością, zakrywają również wszelkie kratki wentylacyjne. W ten sposób prawie całkowicie likwidują naturalny ruch powietrza.
Kiedy w takiej sytuacji odkręcimy w łazience wodę, gazy spalinowe z pieca ogrzewającego nie mają wystarczającego ujścia na zewnątrz. W pomieszczeniu szybko zużywa się tlen, a gromadzi tlenek węgla, mogący w krótkim czasie spowodować śmiertelne zatrucie.
Niebezpieczeństwo zatrucia czadem niesie ze sobą nie tylko użytkowanie gazowych grzejników wody przepływowej. Tlenek węgla powstaje również przy nieprawidłowym montażu lub obsłudze pieców i kotłów. Każde urządzenie posiada instrukcję użytkowania. Niestety większa część osób zaraz po zakupie chowa ją do szuflady, zamiast gruntownie przeanalizować i stosować w praktyce. Instrukcja określa między innymi zasady bezpiecznej eksploatacji, częstotliwość przeglądów okresowych oraz to, kto powinien je wykonywać. Bardzo często pożary, wybuchy i zatrucia są następstwem napraw przeprowadzonych przez osoby do tego nieupoważnione, bywa że przy wykorzystaniu niewłaściwych części zamiennych i eksploatacyjnych.
Główne objawy zatrucia tlenkiem węgla to duszność, zawroty głowy, nudności, wymioty, osłabienie. Przy ciężkim zatruciu występuje utrata przytomności, śpiączka, a w konsekwencji porażenie ośrodka oddechowego. Leczenie polega na tlenoterapii, a w razie konieczności zastosowaniu sztucznej wentylacji.
W przypadku eksploatacji urządzeń grzewczych zasilanych energią elektryczną lub gazem należy ponadto pamiętać aby:
- używane urządzenia elektryczne były sprawne, miały atest i krajowe dopuszczenie do użytkowania, stosowne przeglądy techniczne przeprowadzone przez uprawnione osoby oraz w czasie pracy były dozorowane,
- były ustawione na podłożu niepalnym i w odległości nie mniejszej niż pół metra od materiałów palnych.
Zabrania się:
- przechowywania więcej niż dwóch butli gazowych o ładunku przekraczającym 11 kg w pomieszczeniu do tego nieprzeznaczonym,
- przechowywania butli z gazem w pomieszczeniach położonych poniżej poziomu terenu, np. w piwnicach,
- ustawiania butli z gazem w odległości mniejszej niż 1 metr od urządzeń grzewczych,
- ogrzewania pomieszczeń kuchnią gazową – może to doprowadzić do zatrucia organizmu,
- używania urządzeń grzewczych promiennikowych wyposażonych w katalizatory w pomieszczeniach o powierzchni mniejszej niż 40 m kw. , przeznaczonych na stały pobyt ludzi,
- stosowania bezpieczników topikowych o innych parametrach niż wskazane oraz „watowania” bezpieczników,
- jednocześnie używać zbyt dużej liczby odbiorników o nadmiernym poborze mocy,
- używać przerabianych lub prowizorycznych instalacji elektrycznych i przedłużaczy.
Największe zagrożenie pożarowe powodują, używane w wielu budynkach mieszkalnych, piece i kominki zasilane paliwem stałym. Zasady bezpiecznego stosowania tego typu urządzeń dotyczą przede wszystkim:
- używania sprawnych technicznie urządzeń grzewczych i kominowych,
- przeprowadzania co najmniej raz w roku kontroli sprawdzającej stan techniczny przewodów kominowych przez osobę wykwalifikowaną,
- usuwanie zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych: od palenisk opalanych paliwem stałym - co najmniej raz na 3 miesiące; od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym - co najmniej raz na 6 miesięcy; od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych - co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej.
- układania materiałów palnych bezpośrednio przy piecu,
- prowadzenia przewodów spalinowych przez palne elementy konstrukcyjne budynku, np. stropy drewniane.