Licheń. Marianie wracają do źródeł. Białe habity w sanktuarium

Od niedawna w Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej można spotkać księży i braci marianów ubranych w białe habity. Taki strój jest zewnętrznym znakiem charyzmatu zgromadzenia i powrotem do dawnej tradycji.  

Zgromadzenie Księży Marianów Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny jest najstarszym rdzennie polskim zakonem. Założył je św. ojciec Stanisław Papczyński w 1670 roku. Przywdziany wówczas przez niego biały habit to symbol czci dla Niepokalanego Poczęcia Matki Bożej. Do 1909 roku strój zakonny marianina składał się z białej tuniki szytej na wzór sutanny, białego pasa. 

Do zmiany zakonników zmusiły okoliczności polityczne panujące na pod koniec XIX wieku, gdy zgromadzeniu groziła kasata ze strony władz carskich. Przy życiu pozostał wówczas już tylko jeden zakonnik – przełożony generalny zakonu o. Wincenty Sękowski. Wówczas do marianów postanowił wstąpić kapłan diecezjalny - ks. Jerzy Matulewicz. Śluby zakonne złożył 29 sierpnia 1909 r. za zgodą Stolicy Apostolskiej i w tajemnicy przed władzami carskimi. Od tego momentu księża marianie zaprzestali używania habitów, a przyjęli strój kleru diecezjalnego – czarne sutanny. Marianie mieli nie odznaczać się ubiorem, ale świętością życia i apostolską gorliwością. Braciom zakonnym, ubranym bez zewnętrznych oznak konsekracji, łatwiej było spełniać swoją misję w codzienności. 

Możliwość używania białego habitu postanowiła przywrócić Kapituła Generalna Zgromadzenia Księży Marianów w lutym 2023 r. Było to związane m.in. z przeżywaniem jubileusz 350-lecia powstania zgromadzenia. Pragnienie zewnętrznego wyrażenia mariańskiej tożsamości i związku z założycielem zgromadzenia pogłębiło się w wielu marianach po jego beatyfikacji i kanonizacji. 

Habit zakonny jest dla marianów formą uroczystego stroju, noszonego szczególnie w ważne dla nich dni i rocznice. Wyraża nie tylko konsekrację zakonną, ale też misterium Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, z którym nierozerwalnie złączyli swoje życie. Jednocześnie księża i bracia marianie mają możliwość pozostania przy stroju dotychczasowym przyjętym w trakcie swojej formacji, czyli zwykłej sutannie. Pielgrzymi, którzy odwiedzą Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej mogą więc spotkać marianów zarówno w białych habitach jak i w czarnych sutannach. Po raz pierwszy licheńscy zakonnicy założyli białe habity w czasie uroczystości Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia 2023 roku), która jest świętem patronalnym zgromadzenia. Tego dnia odnawiali swoje śluby zakonne a także zakończyli obchody jubileuszu 350-lecia zgromadzenia. 

Historia szat duchownych liczy sobie około półtora tysiąca lat. W V wieku duchowieństwo Kościoła rzymskiego zaczęło (w opozycji do barbarzyńskich najeźdźców przynoszących krótkie stroje i długie włosy) zachowywać modę rzymską. W tym momencie historycznym możemy upatrywać pierwowzorów późniejszych sutann i habitów. Już Synod w Bradze (572 rok) obligował kapłanów do ich noszenia. Jednak współczesna sutanna pochodzi dopiero z ok. XVI/XVII wieku. Habity są znakiem charakterystycznym dla zakonów i zgromadzeń, zarówno męskich, jak i żeńskich – oznaczają ich konsekrację, poświęcenie Bogu. Stanowią jedną z form świadczenia o oddaniu życia Bogu, a także wyraz ubóstwa czy pokuty. Przyjmują różne kroje i kolory. 

Przy tej okazji warto zaznaczyć, że w tym roku diecezjalne obchody Dnia Życia Konsekrowanego (2 lutego) odbędą się w Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej. Głównej Mszy Świętej, na którą zaproszone są wszystkie osoby konsekrowane, przewodniczył będzie bp Krzysztof Wętkowski, ordynariusz włocławski. 

Źródło: Sanktuarium Maryjne w Licheniu