Czarna Mańka, konduktorka i Ruscy. 10 lat Konińskich Wspomnień

Kiedy biuro budowlańców przeniesiono do jednego z nowych bloków, w baraku otworzono pierwszą na nowym osiedlu Szkołę Podstawową nr 4 (fot. 3). Po jej przenosinach w 1959 roku do nowego gmachu przy ulicy Błaszaka, utworzono kolejną szkołę – nr 6, a kiedy i ta po czterech latach dorobiła się własnej siedziby, zastąpiła ją Siódemka.

Przez kilka kolejnych lat mieściły się tam różne instytucje, między innymi Komenda konińskiego Hufca ZHP, a pod koniec swojego istnienia baraki znów na kilka miesięcy przyjęły do siebie uczniów. Ostatecznie w 1974 roku, tym samym kiedy oddano do użytku Domy Towarowe „Centrum” i hotel „Konin”, zostały rozebrane.

Czarna Mańka z błędem

Pisząc o początkach nowego Konina nie mogłem nie przypomnieć, że osiedle powstało w dawnym Czarkowie, przed wojną najdalej na południe wysuniętym sołectwie gminy Gosławice. Choć formalnie wieś została włączona do miasta dopiero w latach czterdziestych ubiegłego wieku, już w 1922, kiedy pojawiła się tam stacja kolejowa, postawiono też tablicę z nazwą „Konin”.

Przy okazji nie ustrzegłem się błędów czy może raczej pewnych nieścisłości, bo do wielu faktów udało mi się dotrzeć dopiero w następnych latach. Napisałem na przykład, że „uchwałę w sprawie budowy drogi z Konina do dworca ówcześni rajcy podjęli 28 września 1921 roku. Wtedy też powstała wybrukowana kamieniami ulica Dworcowa, a przy niej legendarna Czarna Mańka, knajpa, która przetrwała do połowy lat sześćdziesiątych.” Tymczasem Dworcową zbudowano kilka lat później, a Czarna Mańka została otwarta dopiero tuż po wojnie.

Willa komendanta policji

Dzięki stacji kolejowej i drodze dojazdowej z Konina, w latach dwudziestych i trzydziestych wybudowano w Czarkowie kilka willi i kamienic. Kamienice przy ulicach Dworcowej i Kolejowej rozebrano w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, natomiast najstarsza z nich willa Władysława Piestrzyńskiego (dzisiaj „Pałacyk”) i druga nieco mniejsza, schowana za Sądem Okręgowym, przetrwały do dzisiaj. Podobnie jak ta przy Alejach 1 Maja (fot. 4), którą w połowie lat trzydziestych zbudował ówczesny komendant Posterunku Policji Państwowej w Gosławicach Władysław Nowaczyk.

Choć ulica Dworcowa powoli stawała się dzięki temu najważniejszą arterią komunikacyjną Czarkowa, nadal głównym traktem była Bydgoska, przy której wieś powstała. Dzisiaj ta ulica tylko w części biegnie w tym samym miejscu, co droga, którą przez całe wieki nie tylko koninianie zmierzali do Torunia i Bydgoszczy. Nie da się dzisiaj przejść jej dawnym śladem, bo na drodze stoi Dom Kultury Oskard. Po ominięciu go, trzeba przejść między gmachem dawnego urzędu wojewódzkiego i sąsiednim blokiem, ukosem przeciąć Aleje 1 Maja i przejść między willą komendanta Nowaczyka, a kioskiem warzywniczym, który stoi na środku dawnej Bydgoskiej. Dalszy przebieg ulicy jest dość łatwy do odnalezienia, bowiem wyznacza go linia drzew, które rosły po jej prawej stronie. Pierwsze rośnie na prawo od pawilonu, w którym przez wiele lat sprzedawano pierwsze w Koninie lody włoskie, drugie zaraz za nim. Drzewa zaprowadzą badacza topografii dawnego Czarkowa aż do przejazdu kolejowego wiodącego do niedawna do ulicy Torowej.

Tuż przed wojną władze Konina podjęły starania o włączenie Czarkowa i Wilkowa w granice miasta, ale ich sfinalizowaniu przeszkodziła wojna. Uczynili to niemieccy okupanci, a powojenne władze swymi decyzjami potwierdziły.

Robert Olejnik

Niniejszy artykuł jest pierwszą z publikacji, jakie ukażą się z okazji 20-lecia portalu LM.pl