Kilkunastu rodzinom zabrano domy, żeby wybudować „Konwart”

Niedawno trafiły w moje ręce plany budowy Konwartu, naniesione na szkic istniejącej wówczas jeszcze zabudowy (il. 9). Dzięki temu mogę precyzyjnie określić położenie domu pradziadków. Na ilustracji nr 10 zaznaczyłem go kolorem czerwonym, a na niebiesko - wyburzoną kilka lat temu biurową część zakładu odzieżowego. Żółte prostokąty to zabudowania gospodarcze, a czarne linie to obramowanie ścieżki. Kolorem zielonym zaznaczyłem tę część Konwartu, która stoi do dzisiaj.

Kto tu mieszkał?

Również z pogrzebu – tym razem Stanisławy Ślęzak - której dom znajdował się (i wciąż stoi) po drugiej stronie ulicy Przemysłowej, mam zdjęcie zabudowań (fot. 11), które - gdyby jeszcze tam były - dzisiaj by zasłaniały Konwart od ulicy Przemysłowej. Nie udało się ich zidentyfikować z całą pewnością, choć brały w tym udział zarówno Basia i Dorota, jak i ich mama – Anna Kałużyńska. Kiedy porównywałem położenie domów względem siebie z planem, wydawało mi się, że w tym w głębi kadru mieszkali państwo Płucienniczakowie i Kuźbowie (Przemysłowa 72), a w tym bliższym – stojącym szczytem do ulicy – Szczepankiewiczowie (Przemysłowa 74). Gdyby tak było, zaraz za tym pierwszym budynkiem powinna znajdować się ścieżka, prowadząca między zabudowania, za nią drzewo z kapliczką, która zachowała się do dzisiaj.

Dorota była jednak zdania, że widoczny na pierwszym planie szczyt należy raczej do budynku gospodarczego, skoro nie ma okien, i być może jest to stodoła państwa Polanowskich, których dom znajdował się na rogu Przemysłowej i Okólnej (adres: Przemysłowa 78). A ten dom mieszkalny za nim należał do pani Jankowskiej (Przemysłowa 76). Za taką wersją przemawia też widoczny jeszcze głębiej komin kolejnej posesji, stojącej – jak się wydaje – prostopadle do ulicy, a więc być może Szczepankiewiczów.

Konwart to też już historia

Być może czytelnicy pomogą nam rozwikłać tę zagadkę, a nawet dostarczą jeszcze inne zdjęcia tej części Niesłusza. Mieszkało tam przecież jeszcze kilka innych rodzin. Po lewej stronie ścieżki, prowadzącej między zabudowania, znajdowały się posesje: Pyrzyńskich i - za Kałużyńskimi – Sobczaków, a po prawej kolejno: Palutków, Wróbli i Chruścińskich. Natomiast na jej końcu znajdowało się wejście na parcelę państwa Michalskich, których zabudowania chowały się w głębi ogrodu. Przy okazji budowy Konwartu wyburzono również dom państwa Matelaków, którzy mieszkali już przy ulicy Okólnej.

Wykorzystany do opracowania tego tekstu projekt Konwartu otrzymałem od Oskara Radke, współautora filmu dokumentalnego o tej firmie, którego wciąż fascynuje jej historia. Oskar gromadzi też wszelkie pamiątki po jedynym tak dużym konińskim zakładzie odzieżowym i marzy mu się ich wystawa. A okazja jest ku temu znakomita, bo w tym roku mija 50 lat od powołania do życia w 1970 roku Zakładu Wyrobów Rymarskich w Koninie, który pięć lat później został przejęty przez gnieźnieński Polanex, oraz 30 lat od przekształcenia firmy w Zakład Przemysłu Odzieżowego Konwart. Może znajdzie się ktoś, jakaś instytucja, która wesprze Oskara w jego staraniach?

Robert Olejnik