Czarny łabędź na Jeziorze Pątnowskim. Pierwszy w regionie!

Wszystkie trzy łabędzie spotykać można w naszym regionie. - Jeziora konińskie, najcieplejsze w Polsce, to zagłębie ptaków wodnych - mówi prof. dr hab. Aleksander Winiecki. Najrzadszy jest łąbędź krzykliwy, pojawia się sporadycznie. Regularnie bywają u nas natomiast łabędzie czarnodziobe. Nasze jeziora, a w szczególności stawy Gosławice, jak to określa prof. Winiecki, są dla nich ,,stacją benzynową". - Na jeziorach konińskich ten łabędź ma takie ważne miejsce zatrzymywania się podczas przelotów. To taka stacja benzynowa dla nich - miejsce, w którym zdobędzie trochę pokarmu, żeby nabrać energii i polecieć dalej. 

W tej łabędziej układance na konińskich jeziorach czarny kuzyn (Cygnus atratus) był brakującym elementem. Jego pierwsza obserwacja może sprawić, że nasz region będzie mógł się pochwalić kompletem polskich Cygnini.

Od jednej obserwacji do naukowej bazy danych

Gdy kontaktowałem się z profesorem Winieckim chciałem po prostu dowiedzieć się nieco więcej o łabędziu czarnym. Tymczasem po serii moich pytań to poznański uczony skierował jedno do mnie - czy jest możliwość skontaktowania się z autorką zdjęcia?

Okazało się, że profesor Aleksander Winiecki jest nie tylko pracownikiem UAM, ale zajmuje się również Wielkopolską Kartoteką Ornitologiczną. Zbiera ona obserwacje różnych gatunków ptaków, w szczególności tych rzadko spotykanych. Obserwacji dokonują zazwyczaj ornitolodzy. - Obserwowanie ptaków traktowane jest jako swoiste hobby. W Polsce jest bardzo duża grupa osób, licząca tysiące, które zajmują się obserwowaniem ptaków, ,,zaliczaniem" gatunków. Wyśmienicie znają się na rozpoznawaniu ptaków w terenie - mówi prof. Winiecki.

Konińska obserwacja łabędzia czarnego, choć przypadkowa, też ma szansę do Kartoteki być wpisana. Po uzyskaniu dokładnych danych, m.in. daty wykonania fotografii, spotkanie pani Emilii z łabędziem czarnym zostanie zatwierdzone jako fakt naukowy i wpisane jako czternasta obserwacja tego gatunku w Wielkopolsce, a pierwsza w naszym regionie. 

Łabędź szuka żony

Obserwacja łabędzia czarnego może zdawać się błahostką, ale przy pewnych okolicznościach może być początkiem czegoś nowego. - Populacje ptaków lęgowych zaczynają się od pojedynczych stwierdzeń w danym miejscu. Im częściej te ptaki zaczną się pojawiać, tym większa szansa, że zaczną się spotykać w terenie, dobierać w pary. Może to jest początek nowego zjawiska - przekonuje prof. Winiecki.

Na Jeziorze Pątnowskim łabędziowi czarnemu nie grozi nic poważnego. - Będzie się, mówiąc w cudzysłowie, szwendał po okolicy dopóki będzie miał co jeść - ocenia uczony UAM. - Pokarmu ma w bród. Nie powinno nic mu się stać, chyba, że złapie go drapieżnik, np. lis. Lub nie zrobi mu krzywdy człowiek. 

Może być też tak, że nasz czarnoskrzydły kolega po prostu odleci. I nawet nie będzie wiedział, że jego wizyta na Jeziorze Pątnowskim już stała się historycznym wydarzeniem. - Z takich ,,drobnych", pojedynczych i udokumentowanych faktów, zbieranych od przynajmniej dwustu lat przez wiele setek i tysięcy osób w Polsce, powstaje solidna baza danych o wielu gatunkach ptaków. Wraz z wiedzą wypracowaną przez grono naukowców wiemy coraz więcej o naszej przyrodzie.

fot. E. Kowalska