Województwo konińskie było większe od Warszawy i Krakowa

Wprawdzie powiaty koniński oraz słupecki weszły w skład nowego województwa w całości, ale pozostałe dwa straciły w sumie cztery jednostki podziału administracyjnego. Miasto i gmina Izbica Kujawska, która od 1866 wchodziła w skład powiatu kolskiego, wróciła w 1975 roku do włocławskiego, a dwie gminy z powiatu tureckiego - Goszczanów i Ustków - zostały włączone do nowego województwa sieradzkiego. Ta ostatnia była zresztą gminą zaledwie cztery lata, bo - utworzona w styczniu 1973 r. - już w 1977 została włączona do gminy Warta, kończąc tym samym swój krótki żywot.

Większe od bielskiego, mniejsze od olsztyńskiego

Województwo konińskie graniczyło z aż sześcioma innymi województwami. Na północy z bydgoskim i włocławskim, od wschodu z płockim, od południa z sieradzkim i kaliskim, od zachodu natomiast z poznańskim. Choć 5139 km kw. stanowiło zaledwie 1,6 proc. powierzchni Polski i sytuowało województwo konińskie w grupie szesnastu najmniejszych, to dzięki opisanym wyżej transferom dawało mu w tym gronie pierwsze miejsce. Pod względem wielkości terytorium konińskie znalazło się dokładnie na 33. miejscu. Dla uzupełnienia obrazu dodać jednak wypada, że wśród szesnastu województw mniejszych od niego znalazły się trzy tak zwane województwa miejskie: stołeczne warszawskie oraz krakowskie i łódzkie. Dla porównania - najmniejsze było bielskie o powierzchni 3,7 tys. km kw., a największe olsztyńskie - 12,3 tys. km. kw.

Z 480 tys. mieszkańców województwo konińskie było dopiero 38. wśród 49 nowych województw. Tych najludniejszych, powyżej miliona, było zresztąÂ  tylko dziesięć, z których osiem miało nie więcej jak półtora miliona mieszkańców i tylko dwa miały ich znacząco więcej: katowickie 3,9 mln i stołeczne warszawskie - prawie 2,4 mln. Najmniej ludności miało województwo chełmskie - niespełna 249 tys.

Zmiany, zmiany

Owe zmiany granic i podległości administracyjnej miały spory wpływ na codzienność setek tysięcy mieszkańców nowego województwa konińskiego. Największy dla mieszkańców tych kilkunastu miast i gmin peryferyjnych, którzy zostali dosłownie wyrwani ze swoich dotychczasowych województw i powiatów i zmuszeni do wielokilometrowych podróży w najważniejszych sprawach do odległego Konina. Ale i mieszkańcy dotychczasowych powiatów kolskiego, słupeckiego i tureckiego nie czuli się w nowej sytuacji komfortowo, bo nagle zlikwidowano urzędy, które funkcjonowały od setek lat i stanowiły jeden z fundamentów ich tożsamości.

Tymczasem w Koninie urzędów przybyło, począwszy od Urzędu Wojewódzkiego po wojewódzką instancję każdej - powiatowej do tej pory - instytucji i organizacji. Na to wszystko potrzebne były budynki, w których na wysokich stanowiskach zasiadali nowi ludzie. Ale o tym napiszę już w następnym tekście z cyklu „Konińskie Wspomnienia”.

Robert Olejnik

Fot. 2 i 8: Ryszard Fórmanek dla Wielkopolskiego Zagłębia ze zbiorów Miejskiej Biblioteki Publicznej. Z tego samego źródła pochodzi również zdjęcie nr 3 oraz wszystkie fotokopie gazet.