„Polacy mają wiele do zrobienia, jeśli chodzi o dbałość o własne zdrowie”

Jest na pierwszej linii frontu w sytuacjach kryzysowych związanych ze zdrowiem. Dokładnie 75 lat temu powstała Światowa Organizacja Zdrowa (ang. World Health Organization). Jej specyfikę w Światowym Dniu Zdrowia przybliża Bożena Janicka, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia.

WHO powstała 7 kwietnia 1948 roku. Wtedy kraje na całym świecie uznały, że trzeba połączyć siły, żeby zapewnić najwyższy poziom zdrowia mieszkańcom globu.

- To świętowanie przebiega pod szczególnym hasłem „Zdrowie dla wszystkich”.  Z jednej strony jest to podsumowanie, pewna analiza tych 75 lat, tego co nam dało WHO. Z drugiej strony jest to raport wskazujący, ile jeszcze jest do zrobienia w zdrowiu – podkreśla Bożena Janicka, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia. - Do największych zasług, które przypisuje się WHO należy rozpropagowanie szczepień na całej kuli ziemskiej. Poprzez propagowanie, wprowadzanie szczepień dzisiaj mówi się o milionach uratowanych istnień ludzkich. Szczepienia postawiły tamę wielu chorobom, które niestety szalały na całym świecie. Część chorób została wręcz skreślona z naszych list, np. polio, ospa prawdziwa, czy cholera - dodaje.

W tej chwili dostępne są szczepionki chroniące przed ponad 20 zagrażającymi życiu chorobami. Z szacunków WHO wynika, że szczepienia zapobiegają obecnie 3,5 - 5 milionom zgonów rocznie z powodu chorób takich jak: tężec, krztusiec, grypa i odra.

- WHO opracowało jeden z pierwszych, tak zwanych „Kalendarzy szczepień obowiązkowych”, co pozwoliło na walkę z tymi chorobami. Przez ostatnie lata WHO było również na pierwszej linii frontu w walce z COVID-19 i tu wielkie zasługi dla wypracowania szczepionki oraz wprowadzenia stanu epidemii ogólnoświatowej – podkreśla Bożena Janicka.

Tylko w latach 2020-2021 WHO zareagowała na 87 sytuacji kryzysowych związanych ze zdrowiem, oprócz COVID-19. WHO odgrywa często znaczącą rolę w negocjowaniu usług humanitarnych i zdrowotnych podczas wojen oraz konfliktów zbrojnych. Światowa Organizacja Zdrowia zajmuje się również wpływem środowiska na zdrowie oraz stylem życia człowieka. W 1981 roku państwa członkowskie WHO przyjęły Międzynarodowy kodeks wprowadzania do obrotu substytutów mleka kobiecego. Do 2020 roku kodeks został wdrożony w 136 krajach, promując karmienie piersią dla milionów dzieci. W 2003 roku państwa członkowskie WHO przyjęły pierwszy na świecie traktat w sprawie zdrowia publicznego – Ramową konwencję o ograniczeniu użycia tytoniu (FCTC). Został on wprowadzony w 181 krajach, a w 150 krajach od 2021 roku używanie tytoniu spadało.

– Niestety, mimo ogromnych wysiłków na rzecz ograniczania i eliminowania największych zagrożeń dla ludzkiego życia, czyhają na nas kolejne niebezpieczeństwa. Jednym z największych są zmiany klimatyczne, negatywnie wpływające na jakość powietrza, wodę pitną, zaopatrzenie w żywność, warunki sanitarne, schronienie i środowisko jako całość. Już w 1990 roku WHO ustanowiło program zmiany klimatu i zdrowia. Odgórnym działaniom muszą jednak towarzyszyć oddolne inicjatywy, a przede wszystkim świadomość, że to my odpowiadamy za to w jakim świecie żyć będą przyszłe pokolenia – podkreśla Bożena Janicka.

Jak podkreśla prezes PPOZ, zmorą ostatnich 10 – 20 lat jest plastik, który jest wszechobecny.

- Korzystamy niestety z wody zakorkowanej w plastiku, z hermetycznie zamkniętych potraw w plastiku i z woreczków plastikowych. Zbadano, że rocznie zjadamy jedną naszą kartę płatniczą. To jest ten poziom plastiku, który odmeldowuje się w naszym organizmie i nie pozostaje on obojętny – mówi Bożena Janicka. – Bije się na alarm, żeby ograniczyć plastik i z jednej strony nie zanieczyszczać planety. Natomiast z drugiej strony walczyć, żebyśmy zachowali możliwie czystość naszego organizmu, czyli zdrowe powietrze, zdrowa żywność i zdrowy styl życia – dodaje.

WHO zaleca nie tylko zbilansowaną dietę, ale też przypomina o nieodłącznym elemencie zdrowego stylu życia – aktywności fizycznej oraz wodzie.

– Świętujmy 75 lat WHO i wyciągajmy wnioski. Polacy mają wiele do zrobienia, jeśli chodzi o dbałość o własne zdrowie, czyli korzystanie z badań przesiewowych, szczepień i stosowanie zdrowego stylu życia – podsumowuje doktor Janicka.