Podczas powodzi Konin wyglądał jak ogromne bezkresne jezioro

Władysław Piestrzyński, ówczesny kierownik Powiatowego Zarządu Drogowego, dowiedział się z niego, że zarówno on jak i „służba drogowa nie powinni wydalać się w krytycznym okresie z miejsc służbowych”. Dwa tygodnie później zawiązano w Koninie – jak donosił Głos Koniński – „Powiatowy Komitet Ratunkowy na wypadek powodzi” ze starostą Janem Augustowskim na czele.

Eksplozje na rzece

Swoją relację z powodzi Głos Koniński, z którego czerpię wiedzę o przebiegu wydarzeń tych dni, zaczyna od czwartkowego przedpołudnia 27 marca 1924 roku. Reporter skrupulatnie odnotowuje, że o godzinie 10.30 „ruszyły lody od mostu w dół rzeki”. Po wschodniej stronie mostu czuwały służby drogowe, których zadaniem było rozbicie większych fragmentów lodu „przy użyciu materjałów wybuchowych”. Wieczorem jakieś sto metrów przed mostem utworzył się lodowy zator, który trwał nieruchomo aż do rana dnia następnego.

W piątek rano wodowskaz pokazywał już prawie 3,5 metra, a więc aż o 90 centymetrów więcej niż dzień wcześniej. Dzisiaj trzeba by jeszcze metra, żeby uznać stan wody za ostrzegawczy, a kolejnych 30 cm, żeby określić go jako alarmowy. Ale wtedy Konin nie miał jeszcze wałów przeciwpowodziowych z prawdziwego zdarzenia.

Pochód lodów

W piątek o ósmej rano przystąpiono do wysadzania spiętrzonej kry, powodując, że w południe lody znów ruszyły z miejsca. W sumie - jak skrupulatnie wylicza w swoim sprawozdaniu autor Głosu – „przy obronie mostu rzecznego spowodowano 47 wybuchów”. Jednocześnie kilkunastogodzinny zator sprawił, że wody Warty rozlały się szeroko po miejskich błoniach, które wtedy nie były jeszcze chronione przez nasyp pod trasą Warszawską, powstały dopiero w 1952 roku.

„Około południa rozpoczął się właściwy pochód lodów, jednocześnie woda przedarła się przez wał ochronny za kościołem farnym”. – Możemy przeczytać w 14 numerze Głosu Konińskiego. To, co dziennikarz nazwał w swoim sprawozdaniu wałem, w niczym nie przypominało konstrukcji, znanych dzisiaj koninianom. Po prostu każdy z właścicieli posesji przy ulicy Wodnej, starał się też jakoś uchronić przed wodą od strony błoni, usypując wzdłuż dzisiejszej ulicy Grunwaldzkiej mniej lub bardziej udane „konstrukcje”. Podobne powstały wzdłuż dawnego muru miejskiego w pobliżu kościoła farnego.

Odcięci od przedmieść

Około siedemnastej przed mostem zderzyły się dwie duże kry, podnosząc poziom wody w rzece do 3,60 metrów. Masy wody wciąż wdzierały się na błonia, napierając na opisane wyżej usypiska, wspierane dodatkowo wodą ze starorzecza Warty, płynącego wtedy dzisiejszą ulicą Szarych Szeregów. Aż wreszcie około osiemnastej - jak napisał dziennikarz - „woda zerwała wał i zalała w ciągu kilka minut ul. 3 Maja (...) oraz tyły ulicy Wodnej, część ulic Piwnej (dzisiaj Urbanowskiej – dop. redakcji), Piasecznej (PCK), Nowej (Staszica), Ogrodowej (Obrońców Westerplatte), Utratę (Kościuszki) oraz całą ul. Kilińskiego.