Ponad tysiąc sześćset lat temu zgubili pod Kurowem rzymski miecz

Również winnicy w Kurowie dotyczy inny zapis, dokonany na dokumencie o dwadzieścia lat późniejszym. W 1441 roku a więc dokładnie 580 lat temu miasto Konin, reprezentowane przez burmistrza Macieja, wystąpiło do sądu polubownego w Gnieźnie o ustalenie, kto ma prawo do mianowania kierownika miejscowej szkoły: gmina czy proboszcz Jakub Grądzki. Co ciekawe, w wydanym 17 czerwca 1441 roku orzeczeniu – dodajmy, niekorzystnym dla mieszczan – o Kurowie nie ma mowy, ale ponieważ spór toczył się również o dostarczania wina mszalnego, ktoś na odwrocie karty dopisał, że trunek pochodził z winnicy w Kurowie.

Od dwóch tysięcy lat

W obu wspomnianych wyżej dokumentach Kurów występuje jako wieś będąca własnością mieszczan Konina. I wydaje się, że od zarania swojego istnienia była z Koninem związana bardzo ściśle. Nie możemy oczywiście stwierdzić, kiedy dokładnie powstała ani od kiedy ją tak nazywano, wiemy natomiast na podstawie znalezionych i zbadanych przez archeologów artefaktów, że co najmniej od dwóch tysięcy lat przestrzeń między dzisiejszym wieżowcami przy amfiteatrze a restauracją McDonald’s oraz między rzeką a ulicą 11 Listopada była atrakcyjnym miejscem do zamieszkania dla ludzi różnych kultur.

Wprawdzie na terenie Kurowa regularnych badań archeologicznych nigdy nie prowadzono, ale na szczęście jakąś część śladów przeszłości uratował przed bezpowrotnym zniszczeniem Antoni Studziński, niestrudzony koniński regionalista, jeden z założycieli Muzeum Regionalnego, który chodził po budowach nowego Konina i zbierał wszystko, co zdołał na pryzmach ziemi i w wykopanych pod fundamenty dołach zauważyć.

Miecz z czasów rzymskich

Na podstawie ocalonych głównie przez niego (choć nie tylko) reliktów przeszłości archeolodzy ustalili, że najstarsze ślady swojego pobytu zostawili w Kurowie ludzie żyjący w pierwszym tysiącleciu przed naszą erą i byli to przedstawiciele kultury łużyckiej. Nieco więcej pamiątek udało się uratować po czasach wpływów rzymskich, między innymi z cmentarzyska zlokalizowanego w okolicy bloku przy ulicy 11 Listopada 18, niedaleko miejskiego bazaru. Natomiast najbardziej wartościowym zabytkiem z tego okresu jest miecz (il. 3), datowany na czwarty wiek naszej ery. Miecz ten znalazł inny z grona konińskich regionalistów - Ryszard Michalski – który dostrzegł go na pryzmie ziemi uformowanej przez pracującą wtedy na Warcie na wysokości dzisiejszego amfiteatru pogłębiarkę.

To niezwykle cenne znalezisko, znajdujące się obecnie w Muzeum Okręgowym w Koninie, jest – zdaniem historyków – dowodem na istnienie w tym miejscu i czasie alternatywnej przeprawy przez Wartę, o czym zdają się również świadczyć pochodzące z tego samego czasu ślady ludzkich siedzib po drugiej stronie rzeki, w dzisiejszej Osadzie.

Kazimierz Jagiellończyk uwolnił

Wszystkie te ślady obecności ludzi na terenie Kurowa nie są oczywiście dowodem na tak długie trwanie tej miejscowości. Było to niemożliwe choćby ze względu na przerwę w osadnictwie na dzisiejszych ziemiach Polski, jaka nastąpiła po najeździe Hunów na Europę na przełomie czwartego i piątego wieku naszej ery. Wydaje się natomiast, że ludzie mieszkali tutaj równocześnie z funkcjonowaniem konińskiego grodu na początku drugiego tysiąclecia, ale pozyskany materiał archeologiczny jest tak szczupły, że są to jedynie spekulacje.