Uruchomienie brykietowni poprzedziły dwa wybuchy

Zanim jednak przystąpiono do kontynuowania budowy budynków brykietowni i montażu urządzeń, trzeba było uporządkować plac budowy. - Na placu leżały duże ilości prętów stalowych i rur oraz worki cementu, cegła, deski i inne materiały budowlane – opisał obraz wokół wciąż jeszcze budowanej fabryki brykietów Eugeniusz Ewich. - W ograbionym i zniszczonym przez okupanta kraju każdy drobiazg przedstawiał dużą wartość. Dlatego też osobiście wciągnęliśmy pod dach skrzynię z narzędziami montażowymi do turbin parowych i spawarkę elektryczną. Okupanci pozostawili też pod gołym niebem pewną ilość silników elektrycznych, toteż zarządziłem ich przeniesienie do budynku zamkniętego, dzięki czemu zostały uratowane od zniszczenia i od kradzieży.

Zdeptana dokumentacja

Żeby kontynuować budowę, a przede wszystkim montaż urządzeń, trzeba było wiedzieć, jak to zrobić. Tymczasem w kopalni brak było dokumentacji technicznej.

- W baraku biurowym walały się porozrzucane rysunki budowy, niektóre podarte – napisał w swoich wspomnieniach Eugeniusz Ewich. - Dyrektor Tłoczek opowiedział o swojej przygodzie, gdy w pierwszym dniu pracy skierował swe kroki do baraku biurowego i pod drzwiami natknął się na duży płat zdeptanego na ziemi papieru. Podniósł go i stwierdził, że jest to mapa obszaru konińskiego złoża z naniesionymi odwiertami. Bezcenny dokument był uratowany.

Jakąś część dokumentacji przywieziono z Poznania, gdzie mieścił się zarząd niemieckiej spółki, która była właścicielem kopalni.

- W biblioteczce podręcznej w baraku biurowym znalazłem książką traktującą o brykietowaniu węgla brunatnego – zanotował Eugeniusz Ewich. - Jakkolwiek nie rozwiązywała ona wszystkich zagadnień odnośnie technologii brykietowania węgla brunatnego, to z uwagi na fakt, że w Polsce przedwojennej brykietowanie nie było znane i brak było literatury w tej sprawie, była cennym nabytkiem. Z książki tej przetłumaczyłem dla siebie kilka interesujących mnie fragmentów. Między innymi wyjaśniony został sposób prasowania miału węgla brunatnego w prasie brykietowej. Ponadto dowiedziałem się, jakie winny być parametry (temperatura, wilgotność) miału węgla brunatnego dla brykietowania.

Kopalnia co nie chciała Niemca

W lipcu 1945 r. pojawiła się niespodziewanie szansa, żeby rozwiązanie wielu z wymienionych wyżej problemów stało się znacznie łatwiejsze, bowiem do kopalni napisał niemiecki inżynier, który podczas wojny „prowadził całość prac budowlanych, mechanicznych i elektrycznych” konińskiej odkrywki i brykietowni. Przebywający w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec zaproponował, że dostarczy kompletną dokumentację brykietowi i elektrowni i sam gotów jest przyjechać do Konina i służyć radą i pomocą.

- Po uzyskaniu informacji od robotników polskich, którzy pracowali z nim w okresie okupacji, że jego stosunek do Polaków był nienaganny, zaproponowałem dyrektorowi Kozłowskiemu wyjazd do tego inżyniera – napisał po latach Eugeniusz Ewich. - Po przejrzeniu posiadanej przez niego dokumentacji i jej spisaniu, można byłoby zastanowić się, czy warto skorzystać z propozycji Niemca.

Jednak dyrektor Kozłowski nie przyjął oferty pomocy od niemieckiego budowniczego konińskiej odkrywki i brykietowni. Uważał, że zaledwie dwa miesiące po zakończeniu działań wojennych radzieckie władze wojskowe nie udzielą zezwolenia na takie przedsięwzięcie.

Pozostało improwizowanie

Wobec tego z trudnościami trzeba się było uporać samemu. A często były to problemy prozaiczne.

- Z uwagi na brak rysunków zużywających się kół zębatych koparek oraz brak wszelkich danych technicznych tych części zamiennych, każda wymiana zużytego koła zębatego była problemem, gdyż producent nie przyjmował zamówienia bez danych technicznych lub rysunku – zanotował inż. Ewich. - Natomiast sporządzenie rysunku technicznego przez głównego mechanika bez precyzyjnej aparatury pomiarowej było niewykonalne. Pozostało improwizowanie.