Wejdź w ciemność i odkryj świat na nowo. „Poczuj jak widzę” w konińskim muzeum

15 października, w Międzynarodowy Dzień Białej Laski, w spichlerzu otwarto wyjątkową wystawę „Poczuj jak widzę” – ekspozycję, której… nie można zobaczyć. – Wystawa nie jest do oglądania. Wystawy nie można obejrzeć, można ją poczuć – tak jak głosi jej tytuł – mówi Danuta Pydyńska z Muzeum Okręgowego w Koninie, koordynatorka projektu.

Nowa ekspozycja powstała we współpracy z Niewidzialną Wystawą w Warszawie – pierwszą tego typu inicjatywą w Polsce – w ramach projektu „Zwykły niezwykły projekt z większością”, dofinansowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury. To część szerszego programu dostępnościowego realizowanego w konińskim muzeum, którego celem jest otwieranie kultury na potrzeby osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.

Zobaczyć bez patrzenia

„Poczuj jak widzę” to wystawa edukacyjna i społeczna, która pozwala osobom widzącym wejść w świat osób niewidomych i słabowidzących – doświadczyć ich codzienności, ograniczeń i sposobów poznawania rzeczywistości. Zwiedzanie odbywa się w całkowitej ciemności, bez użycia wzroku. To zmysły dotyku, słuchu i zapachu stają się kluczem do poznania ekspozycji.

– Chcieliśmy, by osoby widzące mogły na chwilę wejść w codzienność ludzi, którzy poznają świat dotykiem, słuchem czy zapachem. To doświadczenie, które zmienia spojrzenie na dostępność i uczy empatii – dodaje Pydyńska.

Ekspozycja składa się z dwóch części – niewidocznej i widocznej. W tej pierwszej zwiedzający, prowadzony przez osobę niewidomą, staje w przestrzeni pełnej zapachów i faktur. W drugiej – może zobaczyć, jakimi przedmiotami posługują się osoby niewidome w codziennym życiu: jak zaparzają kawę, mierzą temperaturę czy gotują mleko. Szczególnego charakteru wystawie nadają jej przewodnicy – Albin Olejniczak i Patryk Walter, osoby niewidome, które podczas zwiedzania dzielą się własnymi historiami i pokazują, że brak wzroku nie oznacza braku samodzielności.

Nie mów, co widziałeś – odkryj to sam

Zanim wystawa została udostępniona publiczności, jako pierwsi odwiedzili ją dziennikarze z lokalnych mediów. Organizatorzy poprosili ich jednak, by nie zdradzali szczegółów dotyczących ekspozycji. – Każdy, kto zdecyduje się na zwiedzanie bez używania wzroku, powinien sam odkryć, co tam jest. To część doświadczenia i sens tej wystawy – podkreśla Danuta Pydyńska.

Efekt wspólnej pracy

Wystawa jest zwieńczeniem kilku miesięcy warsztatów i działań integracyjnych, które odbywały się w muzeum w ramach projektu. Wzięły w nich udział osoby niewidome, słabowidzące, głuche, seniorzy, młodzież, a także pracownicy muzeum. Uczestnicy tworzyli prace ceramiczne, biżuterię sutasz, ogródki ziołowe oraz malarstwo fakturowe – wszystko po to, by odkrywać sztukę i emocje poprzez inne zmysły niż wzrok. Projekt był realizowany w partnerstwie z Niewidzialną Wystawą w Warszawie, a zespół muzeum przeszedł specjalne szkolenia z zakresu pracy z osobami niewidomymi, prowadzone m.in. przez Sebastiana Grzywacza – znanego aktywistę i twórcę internetowego z dysfunkcją wzroku.

– Podczas przygotowań nauczyliśmy się, jak komunikować się z osobą niewidomą, jak jej pomagać, a czego unikać. To doświadczenie, które zmieniło nas wszystkich – zarówno zawodowo, jak i osobiście – dodaje Pydyńska.

Kultura dostępna dla każdego

„Poczuj jak widzę” to dopiero pierwsza odsłona większego programu dostępnościowego, który muzeum zamierza kontynuować w kolejnych latach. W 2026 roku jego druga część zostanie poświęcona osobom głuchym i słabosłyszącym. Zaplanowano m.in. koncert na migi, przygotowany wspólnie z młodzieżą z Centrum Kultury w Koninie oraz Fundacją KODA.

– Muzeum to nie tylko przestrzeń dla widzących i słyszących. Chcemy, by każdy mógł poczuć, że kultura jest również dla niego – niezależnie od ograniczeń. To nasza wspólna lekcja otwartości – podsumowuje Danuta Pydyńska.

Zwiedzanie wystawy

Muzeum Okręgowe w Koninie – Spichlerz
15 października – 15 grudnia 2025 r.
wtorek–czwartek: 10.00–17.00
sobota–niedziela: 12.00–18.00
Grupy do 8 osób (rezerwacja obowiązkowa): 63 242 75 30 wew. 11 lub 12, tel. 513 616 358
Regulamin zwiedzania dostępny TUTAJ.