Areszt lub grzywna za nieobecności w szkole. Dla... rodziców!

„Ludność nadal nie docenia należycie znaczenia szkoły i przymus szkolny traktuje jako coś, co ją zasadniczo nie obowiązuje” – czytamy w piśmie Rady Szkolnej Powiatowej w październiku 1927 r. do Dozorów Szkolnych powiatu konińskiego, które były ówczesnym odpowiednikiem gminnych wydziałów oświaty. „Rada Szkolna tedy zwraca się do Dozorów Szkolnych z gorącym apelem i poleceniem, by sprawę nieregularnego uczęszczania dzieci do szkół traktować jak najpoważniej i bezwzględnie nakładać kary na rodziców i opiekunów winnych samowolnego nieposyłania dzieci do szkoły.”

Egzekwować kary

Widać gminni urzędnicy nie kwapili się zanadto do karania mieszkańców i pisma oświatowej władzy chowali po szufladach, bo Rada Szkolna wywierała naciski, by kary natychmiast egzekwowano, bo pobłażliwość „wyrabia w ludności sąd, że sprawa przymusu szkolnego jednak nie jest kwestią tak ważną, iżby traktować ją należało nader poważnie”.

Inspektor Jan Borzęcki we wrześniu 1929 r. skierował w tej sprawie pismo do Wydziału Sejmiku Powiatowego w Koninie z prośbą „o ponowne polecenie Urzędom Gminnym, iżby te istotnie egzekwowały energicznie kary nakładane przez Dozory Szkolne, bowiem w przeciwnym razie nie zdołamy opanować frekwencji w szkołach.”, a dozory szkolne w gminach napominał, że „stan ten jest zjawiskiem wysoce niekorzystnem w pierwszym rzędzie dla samych dzieci szkolnych, które skutkiem opuszczenia lekcyj nie uzyskują promocji do klas wyższych”.

Areszt za absencję

Pan inspektor powoływał się na inny jeszcze, niebagatelny argument: „Poza tem jednak stan ten zagraża interesom Państwa, bowiem wprost masowe pozostawienie w szkole dzieci tak zwanych drugorocznych zwiększa znacznie liczbę dzieci w szkole powszechnej, co w obecnym okresie raptownego przyrostu dzieci w wieku szkolnym, ogromnego braku pomieszczeń w szkołach, braku etatów nauczycielskich może spowodować wprost niemożność objęcia przez szkołę powszechną tak wielkiej liczby dzieci, skutkiem czego powiat stanie w obliczu powrotu analfabetyzmu wśród młodego pokolenia, co byłoby zjawiskiem zgubnem i dla powiatu, i dla całości Państwa.”