Kto zdjął zabytkowe zwieńczenia słupów?

Okazuje się, że spacerując po mieście, często nie dostrzegamy drobnych elementów architektury, które również mają wartość zabytkową i decydują o wizerunku miasta.

Mogą to być choćby prozaiczne słupy ogłoszeniowe, z których, w niezmienionym od czasów przedwojennych kształcie, pozostał już w Koninie tylko jeden - stojący w sąsiedztwie Szkoły Podstawowej nr 1 przy ul. Kolskiej w Koninie.

Słupy Wańkowicza
Miejskie słupy ogłoszeniowe powstały dzięki niemieckiemu drukarzowi i wydawcy Ernstowi Litfassowi. W 1855 roku, gdy władze Berlina zabroniły oblepiania murów plakatami, wpadł on na pomysł ustawienia na ulicach specjalnych kolumn. Kolumny Litfassa bardzo szybko rozpowszechniły się na całym świecie. Dzierżawa słupów ogłoszeniowych przynosiła wysokie dochody, a władze miejskie troskliwie dbały o ich stan. Nierzadko stawiali je, mający głowę do interesów, obywatele. Na przykład znany pisarz Melchior Wańkowicz (mniej znany jako przedsiębiorca) postawił w Warszawie 160 słupów reklamowych i dzięki nim, jak sam pisał, nauczył się „trafiać do ludzi nie tylko sloganem reklamowym, ale i zsynchronizowanym z nim sloganem rysunkowym”.

Kielich z kulą
W Poznaniu pierwsze słupy ogłoszeniowe pojawiły się po roku 1902. Zapewne w nieco późniejszym czasie zawitały też do Konina. Paradoksalnie przez cały czas PRL, aż do niedawna, wszystkie słupy ogłoszeniowe na konińskiej starówce posiadały oryginalny kształt walca zwieńczonego ozdobną czapą z grzebieniem, na której szczycie znajdował się kielich z kulą. Z niewiadomych przyczyn spośród oryginalnych słupów zachował się tylko jeden, znajdujący się przy ulicy Kolskiej. Stylowe zwieńczenia reszty z nich zostały zniszczone. Słupy otrzymały plastikowe czapy, takie same jak słupy stojące w innych dzielnicach miasta.

Osobiście nie znajduję racjonalnych przyczyn zniszczenia oryginalnych słupów, między innymi przy skrzyżowaniu ul. Kaliskiej i Dąbrowskiego, na placu Zamkowym, w sąsiedztwie kościoła farnego, a także na konińskim rynku czyli placu Wolności, a więc w ściśle zabytkowych częściach starówki. Wszystkie te słupy mają na swych szczytach czapy z zielonego plastiku.

Czy zostaną przywrócone?
Na starówkach szanujących się miast stare, ozdobne słupy ogłoszeniowe to, podlegające ścisłej ochronie, ważne obiekty tak zwanej małej architektury. Czyż nie lepiej było odnowić oryginalne, przystające do charakteru starówki zwieńczenia słupów, tym bardziej, że jest ich tylko kilka sztuk?

Jako obywatel Konina i mieszkaniec starówki zapytuję: kto i jakimi kryteriami kieruje się podczas podejmowania takich właśnie decyzji i kto je ostatecznie zatwierdza? Czy istniejący jeszcze słup ogłoszeniowy zostanie odnowiony i zachowany, czy też podzieli los innych słupów? Czy pozostałe słupy odzyskają dawny wygląd?

Ponieważ moje uwagi dotyczące wielu tematów związanych ze starówką, zgłaszane władzom miejskim ustnie, nie dawały żadnego efektu, zacząłem przedstawiać je w pismach adresowanych do prezydenta Kazimierza Pałasza. Liczę na jego zrozumienie i jestem przekonany, że doceni moje zaangażowanie, bo w ten sposób zapewniam mu przecież bezpośredni wgląd w wiele spraw, które w nawale pracy nie zawsze mogą dotrzeć bezpośrednio do wiadomości samego prezydenta miasta.
Tomasz A. Nowak