Szkoła dialogu

Od 8 października uczniowie Gimnazjum nr 5 w Koninie rozpoczęli  warsztaty Szkoły Dialogu – programu edukacyjnego realizowanego przez fundację Forum Dialogu Między Narodami.

Do tegorocznej edycji programu zaproszone zostały szkoły z ponad 40 miejscowości w całej Polsce. Na terenie województwa wielkopolskiego oprócz szkoły w Koninie trenerzy Forum pojawią się również w Dobrej.

Szkoła Dialogu to program edukacyjny realizowany od 2008 roku, którego celem jest poszerzanie wiedzy uczniów na temat wielowiekowej obecności Żydów w Polsce oraz ich wkładu w rozwój społeczny, kulturalny i gospodarczy naszego kraju. Podczas czterech warsztatów z trenerami Forum Dialogu Między Narodami uczniowie odkrywają historię przedwojennej ludności żydowskiej w swojej miejscowości oraz samodzielnie przygotowują projekt, który ma na celu jej upamiętnienie. Uczestniczące w projekcie szkoły otrzymują tytuł Szkoły Dialogu. Program realizowany jest pod honorowym patronatem Ministra Edukacji Narodowej.

Na pierwszych dwóch warsztatach uczniowie z Konina poznają szereg zagadnień związanych z kulturą i tradycją żydowską. Na kolejnych spotkaniach będą pracować nad przygotowaniem wycieczki, śladami lokalnej społeczności żydowskiej, na którą najpierw zaproszą trenerów Forum, następnie zaś wybraną przez siebie grupę mieszkańców.

Pierwsza wzmianka o Żydach z Konina pochodzi z 1397 roku. W XVII wieku istniała już dzielnica żydowska wokół ul. Żydowskiej. , a gmina żydowska powstała prawdopodobnie na początku XVIII wieku. Pierwszą, drewnianą synagogę zbudowano w mieście 1776 r. w jej otoczeniu znajdowały się także: mykwa, biuro gminy, dwa domy modlitwy i mieszkanie dozorcy. Warto nadmienić, że w mieście działało kilka żydowskich stowarzyszeń charytatywnych i religijnych, a także biblioteka żydowska. Żydzi konińscy aktywnie wspierali powstanie styczniowe. W styczniu 1936 r. miasto zamieszkiwało 2235 Żydów stanowiąc ok. 20,8 % populacji. W grudniu 1939 r. hitlerowcy utworzyli w mieście getto, zaś w 1940 r. 1100 osób wysiedlono do gett w Generalnej Guberni ,a setki osób zamordowano w okolicy. Reszta mieszkańców została wywieziona do obozu w Chełmie.

W mieście zachowała się synagoga w stylu orientalnym, wybudowana w 1827 r. przy ulicy Mickiewicza. W budynku bożnicy po wojnie urządzono magazyny, następnie bibliotekę miejską, obecnie jest własnością prywatną. Miejscem pamięci jest też park miejski, na terenie którego przed wojną znajdował się kirkut. Obecnie można odnaleźć tam tablicę apelującą o uszanowanie pamięci zmarłych. Część ocalałych z cmentarza macew znajduje się zaś w Muzeum Okręgowym w Koninie-Gosławicach.

Uczniowie z Konina zapewne uwzględnią miejsca pamięci i zachowane budowle podczas zaplanowanej przez siebie wycieczki śladami lokalnej społeczności żydowskiej, na którą najpierw zaproszą trenerów Forum, następnie zaś wybraną przez siebie grupę mieszkańców. Sprawozdanie z wycieczki przeprowadzonej przez uczniów weźmie udział w konkursie, którego zwycięzcy zostaną ogłoszeni na przełomie grudnia i stycznia 2012/2013 r. podczas uroczystej gali Szkoły Dialogu.