Bitwa pod Koninem

Nazajutrz wszyscy odetchnęli z ulgą, gdy wojsko niemieckie, z wyjątkiem niewielkiego garnizonu, ruszyło dalej w kierunku południowo-wschodnim. W ten sposób rozpoczęła się na froncie ofensywa niemiecka na Łódź.”

Z Konina na Łódź

- Gdyby to wszystko zdarzyło się tydzień później, potyczka pod Koninem prawdopodobnie nie zostałaby zauważona - tłumaczy Piotr Rybczyński - wobec tego co się wówczas zaczynało dziać w obrębie operacji łódzkiej.

Dla Niemców najważniejszy był front zachodni, a Rosjanie nie zamierzali bronić zachodniej części Królestwa. Zakładali, ze linią obrony będzie dopiero Wisła. Choć dla Niemców to nie był zasadniczy kierunek działań, zaczęli jednak powoli do Królestwa wchodzić, choć z tym wchodzeniem się nie spieszyli. Początkowo ich posuwanie się na wschód obywało się bez starć, to z czasem te nieliczne wojska rosyjskie, które pozostawiono na lewym brzegu Wisły, podejmowały jakieś działania opóźniające: atakowały nadchodzących Niemców, a ta obrona im bliżej była Warszawy, tym bardziej tężała, aż zaczęła się kontrofensywa rosyjska, która po 27 października spowodowała odwrót zarówno Niemców jak i Austriaków.

Konin wraz z Kutnem i Kołem znalazł się wtedy w pasie natarcia rosyjskiej 2 Armii, dowodzonej przez Siergieja Scheidemanna, a konkretnie 2 Korpusu armijnego, dowodzonego przez generała Aleksieja Czurina. Po stronie niemieckiej 1 listopada dowódcą frontu wschodniego został Paul von Hindenburg i zaczął realizować swoje wcześniejsze ofensywne plany. - Konińska bitwa uważana jest za jedną z potyczek, w wyniku których zatrzymano Rosjan i doszło do powolnego odwrócenia sytuacji, kiedy to wojska niemieckie przystąpiły do ataku, a w dniach od 16 listopada do 15 grudnia 1914 roku pod Łodzią rozegrała się jedna z ważniejszych bitew I wojny światowej.

Pozostały po nich nagrobki

Pamiątką po „bitwie pod Koninem” jest cmentarz wojenny (fot. nr 5) ze 116 nagrobkami, wśród których 73 to nagrobki niemieckie a 43 rosyjskie (fot. nr 6 i 7). Większość nosi daty z połowy i końca listopada oraz grudnia 1914 r. Są też inne z lat 1915-17 lat. Wynika to z faktu, że niektórzy ranni żołnierze umierali później. Część ciał, szczególnie żołnierzy pochodzących z sąsiednich powiatów, została przez rodziny ekshumowana i zabrana. Z czasem, ze względów sanitarnych, zostało to zabronione. - W 1915 r. Niemcy przeprowadzili ewidencję grobów - wyjaśnił Piotr Rybczyński proces powstawania wojskowej nekropolii w Koninie. - Elementy betonowe mogły zostać zbudowane dopiero około 1916 r.