Zabytek uratowany. Konińska synagoga przejdzie kompleksowy remont

To informacja, na którą miłośnicy zabytków i regionaliści czekali od lat. Miasto pozyskało pieniądze na odrestaurowanie zabytkowej synagogi na Starówce. W historycznym obiekcie powstanie Centrum Czterech Kultur – miejsce spotkań, wydarzeń artystycznych i dialogu, które ma tchnąć nowe życie w jeden z najcenniejszych zabytków Konina.

Wiadomość opublikowana przez miasto kończy wieloletnie starania o ratunek dla konińskiej bożnicy. Kilka lat temu samorząd przejął zabytek i od tego momentu konsekwentnie zabiegał o dofinansowanie jego kompleksowej renowacji. Dziś wiadomo już, że starania zakończyły się sukcesem.

Całkowita wartość projektu wynosi blisko 18 mln zł. Miasto pozyskało około 16,1 mln zł dofinansowania, co stanowi 90 procent kosztów inwestycji. Na tę kwotę składają się pieniądze z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (ok. 70 proc.) oraz budżetu państwa (ok. 20 proc.). Wkład własny miasta to niespełna 2 mln zł, który decyzją radnych został zabezpieczony w budżecie Konina.

W ramach Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji przewidziano także pieniądze na rewitalizację. Zakres prac będzie szeroki i kompleksowy. Projekt zakłada m.in. wykonanie ogrodzenia i odwodnienia, remont fundamentów, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, odnowienie elewacji oraz dachu. Prace konserwatorskie obejmą również zabytkowe polichromie. Wnętrze synagogi zostanie wyposażone tak, aby mogło pełnić funkcje kulturalne, edukacyjne i wystawiennicze.

Po zakończeniu remontu w synagodze rozpocznie działalność Centrum Czterech Kultur – przestrzeń przeznaczona na koncerty, konferencje, wernisaże i spotkania. Część obiektu ma zostać przeznaczona na zbiory biblioteczne.

Konińska synagoga została wybudowana w 1830 roku. Do jej budowy wykorzystano m.in. elementy pochodzące ze zrujnowanego zamku z czasów Kazimierza Wielkiego. W czasie II wojny światowej Niemcy zdewastowali obiekt i urządzili w nim magazyn. Po wojnie budynek przez lata niszczał, aż do remontu przeprowadzonego w latach 80., kiedy odtworzono układ wnętrz i odrestaurowano malowidła ścienne. Wówczas swoją siedzibę miała tu Wojewódzka Biblioteka Publiczna.

W końcu synagoga wraz z domem talmudycznym trafiła do gminy żydowskiej, a w 2011 roku została sprzedana prywatnemu właścicielowi. Kilka lat później, mimo protestów mieszkańców, dom talmudyczny został wyburzony. Pięć lat temu miasto odzyskało synagogę wraz z placem po zniszczonym zabytku. Od tego czasu obiekt był udostępniany jedynie okazjonalnie.

Planowany remont ma to zmienić. Po zakończeniu prac synagoga ma stać się w pełni otwartą, żywą przestrzenią dla mieszkańców i gości – symbolem wielokulturowej historii Konina i ważnym punktem na kulturalnej mapie miasta.