Konińscy filmowcy na festiwalu

„Stanisław Czernik. Pisarz autentyczny” – film w reż. Andrzeja Mosia, otworzy w najbliższą środę (20 listopada) 23 Festiwal Mediów „Człowiek w Zagrożeniu” w Łodzi. Festiwal poświęcony jest dokumentom filmowym, pokazującym człowieka we współczesnym świecie.

Festiwal jest także przeglądem twórczości dokumentalnej (telewizyjnej, niezależnej) i sztuki mediów, które odnoszą się do hasła programowego imprezy. W obszarze zainteresowania festiwalu są m.in. problemy wykluczenia społecznego, patologie, zagrożenia, degradacja i ochrona środowiska naturalnego, walka z przeciwnościami natury, ochrona zdrowia i szeroko rozumiana kondycja człowieka.

Festiwal jest najstarszym w Łodzi filmowym przeglądem konkursowym, bardzo wysoko ocenianym w środowisku. Wśród laureatów „Białej Kobry” – Grand Prix festiwalu są najwybitniejsi polscy filmowcy-dokumentaliści, m.in.: Jacek Bławut, Maciej Drygas, Marceli Łoziński, Paweł Łoziński, Marcin Koszałka, Andrzej Różycki.

- Już zakwalifikowanie się do tego festiwalu jest sukcesem, zwłaszcza dla filmu i twórców, za którymi nie stoją poważne budżety, wsparcie telewizji, PISF czy dużych producentów – mówi Andrzej Moś. – Nasz film, zatytułowany „Stanisław Czernik. Pisarz autentyczny” został zrealizowanyny jako produkcja niezależna, wyprodukowany ze skromnych dotacji samorządowych. Sądzę, że na opinii komisji artystycznej festiwalu zaważył opis sylwetki Czernika. To - powiedział bym – tradycyjny film biograficzny o zapomnianym pisarzu, poecie, wydawcy, w dużej mierze dotyczący Łodzi.

Stanisław Czernik urodził się w 1898 roku w Zochcinie koło Opatowa, zmarł w Łodzi w 1969. Pochodzi z rodziny chłopskiej, ale osiągnął status przedwojennego inteligenta: w 1925 roku otrzymał dyplom magistra nauk ekonomiczno-politycznych, kończąc Wydział Prawno-Ekonomiczny Uniwersytetu Poznańskiego. Jak mówił, najcenniejszy był dla niego kurs socjologii, prowadzony przez prof. Floriana Znanieckiego. Nie mając pieniędzy na studia doktoranckie, został nauczycielem w Ostrzeszowie. Cały okres przedwojenny utrzymywał się z pracy nauczycielskiej na Mazowszu, Kujawach, w Wielkopolsce. Jednak przede wszystkim był poetą,twórcą i propagatorem autentyzmu, prądu literackiego wiążącego w sztuce prawdę artystyczną z życiową. Pracując w Ostrzeszowie, założył „Okolice Poetów”, tworząc, przy wsparciu miejscowego notariusza, pismo o znaczeniu ogólnopolskim. Po II wojnie zajął się organizacją Wydawnictwa Łódzkiego, był animatorem życia literackiego w Łodzi, jednocześnie żywo interesując się folklorem i socjologią. Z poezji przerzucił się na prozę; jego najbardziej znanym i nagradzanym dziełem jest powieść „Ręka”.

Andrzej Moś: - Praca nad filmem trwała trzy lata, łącznie z dokumentacją, zbieraniem ikonografii i… funduszy na jego realizację. Film był trudny w produkcji, bo i bohater miał życiorys bogaty. Trzeba było wyjeżdżać z kamerą do Opatowa i okolic, Tokarni koło Kielc, do Ostrzeszowa i Łodzi. W warstwie filmowej obraz opiera się na wypowiedziach i wspomnieniach byłych uczniów Czernika z przedwojennego gimnazjum w Ostrzeszowie, jak i ludzi ze środowiska literackiego: Mariana Kazimierza Świegockiego – profesora, poety i literata, dr Magdy Rzadkowolskiej – bibliotekoznawcy, dr. Wiesława Przybyły – autora biografii o Czerniku. Impuls do powstania filmu wyszedł z Ostrzeszowskiego Centrum Kultury, które zdecydowało się trzy lata temu na stworzenie ”notacji historycznej” o Czerniku, jednej z najważniejszych postaci w historii miasta. Ta notacja stała się podstawą do opracowania scenariusza filmu.

A co Stanisława Czernika łączy z Koninem? Twórcy filmu o nim. Reżyserem i scenarzystą był Andrzej Moś (współscenarzysta Wiesław Przybyła mieszka w Łodzi), zdjęcia wykonał Jarek Piekarski (koninianin, choć aktualnie mieszka i pracuje w Poznaniu), asystentem operatora był Tristan Tomczak, muzykę napisał Krystian Weber, nagrania muzyczne wykonał Marcin Oliński, montaż jest dziełem Zdzisława Siwika. Dodajmy, że w filmie fragmenty wierszy i listów Czernika interpretował Szymon Pawlicki. I jedynie komentarz faktograficzny przeczytał Andrzej Lajborek, aktor poznański.

Pierwsza wersja filmu została zaprezentowana w maju br. podczas Festiwalu Filmów Niezwykłych w Sandomierzu. Wersja prezentowana na festiwalu w Łodzi jest rozszerzona. – Właśnie w maju fonoteka Radio Łódź udostępniła dwie audycje z lat sześćdziesiątych, z oryginalnym głosem Czernika – informuje A. Moś. – Radio uprzejmie materiałów nam użyczyło, obejmując film swoim patronatem. Rolę producenta sprawowało Stowarzyszenie Regionalny Ośrodek Dokumentacji WIEŻA 1916 w Ostrzeszowie. 

„Stanisław Czernik. Pisarz autentyczny” zostanie zaprezentowany widzom i konkursowemu jury we środę (20 listopada, o godzinie 10.00), w Muzeum Kinematografii w Łodzi. Po okazji dodajmy, że to nie będzie pierwsza prezentacja filmu konińskich twórców na Festiwalu Mediów „Człowiek w Zagrożeniu”. Andrzej Moś prezentował na tym festiwalu dokument „Moja Atlantyda”. Zdzisław Siwik i Matylda Kawka zaprezentowali „Rodzinne sprawy”, film stworzony w AKF Muza; to był jak dotychczas jedyny film amatorski na tym festiwalu. Zdzisław Siwik za film „Spotkanie”, niezależną produkcję dokumentalną, otrzymał w 2003 roku nagrodę im. prof. Aleksandra Kamińskiego.  

Ĺąródło: KDK