"Ketoza to naturalny stan metaboliczny" - rozmowa z dietetykiem Grzegorzem Klonkiem o diecie ketogenicznej

Rozmawiamy z Grzegorzem Klonkiem (KetoDietetyk.pl), doświadczonym dietetykiem specjalizującym się w żywieniu ketogenicznym, współautorem książki "Zdrowa ketoza. 97 przepisów" o tajnikach diety keto, korzyściach płynących z ketozy i najczęstszych błędach popełnianych przez osoby rozpoczynające przygodę z tym stylem odżywiania.

Panie Grzegorzu, dieta ketogeniczna zyskuje coraz większą popularność, ale wciąż budzi wiele kontrowersji. Jak definiuje Pan dietę ketogeniczną i dlaczego zdecydował się Pan na specjalizację w tym obszarze?

Grzegorz Klonek: Dieta ketogeniczna to sposób odżywiania charakteryzujący się bardzo niskim spożyciem węglowodanów (zazwyczaj poniżej 20-50g dziennie), umiarkowaną ilością białka i wysoką zawartością zdrowych tłuszczów. Celem jest wprowadzenie organizmu w stan ketozy, gdzie głównym paliwem energetycznym stają się ketony zamiast glukozy.

Na specjalizację w tym obszarze zdecydowałem się po obserwacji niezwykłych efektów zdrowotnych u moich pacjentów. Przez lata pracy zauważyłem, że tradycyjne podejścia dietetyczne często zawodzą, szczególnie w przypadku insulinooporności tkanek, nadwagi czy problemów z energią. Dieta ketogeniczna oferuje zupełnie inne, często rewolucyjne rezultaty, szczególnie gdy układa się ją pod badania krwi pacjenta.

Jestem również żywym przykładem tego, że mądrze prowadzona dieta ketogeniczna przynosi bardzo dobre efekty w postaci trwałej utraty kilogramów. Ważyłem 138 kilogramów, schudłem 42 kilogramy w ciągu 5 miesięcy.

Więcej informacji o diecie ketogenicznej: https://ketodietetyk.pl/dieta-ketogeniczna-dla-poczatkujacych/

Co dokładnie dzieje się w organizmie podczas ketozy? Czy to bezpieczny stan metaboliczny?

Grzegorz Klonek: Ketoza to naturalny stan metaboliczny, w którym wątroba przekształca tłuszcze w związki zwane ketonami. To alternatywne paliwo energetyczne, szczególnie cenne dla mózgu. Wbrew powszechnym obawom, ketoza żywieniowa jest stanem całkowicie fizjologicznym i bezpiecznym, znanym ludzkości od tysięcy lat.

Nie należy mylić ketozy żywieniowej z ketoacydozą cukrzycową - to zupełnie różne stany. Ketoza to kontrolowany proces metaboliczny, podczas którego poziom ketonów we krwi wynosi zazwyczaj 0,5-3,0 mmol/L, podczas gdy ketoacydoza to zagrażający życiu stan występujący głównie u diabetyków typu 1, gdzie stężenie ketonów przekracza 10 mmol/L, a poziom glukozy często sięga 300 mg/dl.

LM.pl: Jakie są najważniejsze korzyści zdrowotne płynące z diety ketogenicznej?

Grzegorz Klonek: Korzyści są naprawdę imponujące. Przede wszystkim obserwujemy znaczną poprawę wrażliwości na insulinę, co ma kluczowe znaczenie w prewencji cukrzycy typu 2. Pacjenci doświadczają stabilnego poziomu energii przez cały dzień - brak wahań poziomu cukru eliminuje "rollercoaster" energetyczny, stabilizuje ciśnienie krwi i poprawia stany zapalne skóry.

Bardzo często widzę poprawę funkcji poznawczych - lepszą koncentrację, większą klarowność myślenia. To efekt ketonów jako wydajnego paliwa dla mózgu. Dieta keto wspiera także redukcję stanów zapalnych w organizmie, co przekłada się na lepsze samopoczucie ogólne. Nie można zapomnieć o efektywnej i trwałej redukcji masy ciała, szczególnie tkanki tłuszczowej brzusznej.

Słyszymy coraz więcej o poście przerywanym w kontekście diety ketogenicznej. Jak te dwa podejścia się uzupełniają?

Grzegorz Klonek: Post przerywany i dieta ketogeniczna to idealne połączenie. Gdy jesteśmy w ketozie, organizm jest już przystosowany do spalania tłuszczów jako paliwa, co sprawia, że okresy bez jedzenia stają się znacznie łatwiejsze do zniesienia. Brak gwałtownych wahań cukru oznacza brak nagłych napadów głodu.

Post przerywany pogłębia stan ketozy i dodatkowo aktywuje procesy autofagiczne - naturalne "sprzątanie" komórek. To połączenie jest szczególnie korzystne dla osób z opornością insulinową czy zespołem metabolicznym. Często zalecam swoim pacjentom stopniowe wprowadzanie postu przerywanego po ustabilizowaniu się w ketozie.

Wspomniał Pan o autofagii. Czy może Pan przybliżyć ten mechanizm i jego znaczenie?

Grzegorz Klonek: Autofagia to fascynujący proces komórkowy, za którego odkrycie przyznano Nagrodę Nobla w 2016 roku. To naturalny mechanizm "recyklingu" komórkowego - organizm rozkłada uszkodzone białka i organelle, wykorzystując je do budowy nowych, zdrowych struktur.

Zarówno dieta ketogeniczna, jak i post przerywany stymulują autofagię. Jest to prawdopodobnie jeden z kluczowych mechanizmów anti-aging i ochrony przed chorobami neurodegeneracyjnymi. W praktyce oznacza to, że organizm staje się bardziej odporny, lepiej radzi sobie ze stresem oksydacyjnym i utrzymuje lepszą kondycję na poziomie komórkowym.

Przeczytaj więcej o autofagii na stronie https://ketodietetyk.pl/autofagia-na-czym-polega-ten-proces/

Jakie są najczęstsze błędy popełniane przez osoby rozpoczynające dietę ketogeniczną?

Grzegorz Klonek: Pierwszy i najważniejszy błąd to nieprawidłowe makroskładniki. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, jak mało węglowodanów należy spożywać, aby zaadaptować się do ketozy - często przekraczają 50g dziennie, co uniemożliwia wejście w ketozę. Drugi błąd to obsesja na punkcie tłuszczów - ludzie dodają olej kokosowy do kawy, nie rozumiejąc, że keto to nie "więcej tłuszczu za wszelką cenę", ale odpowiednie proporcje makroskładników.

Trzeci błąd to zaniedbanie elektrolitów. W początkowej fazie organizm traci dużo wody i sodu, co może powodować "keto flu" - zmęczenie, bóle głowy, osłabienie. Odpowiednie nawodnienie i suplementacja magnezu, potasu i sodu to podstawa. Kolejny błąd to zbyt szybkie tempo zmian - dieta ketogeniczna wymaga czasu na adaptację metaboliczną, czy nieprawidłowa podaż białka.

Kto może skorzystać z diety ketogenicznej, a dla kogo może być przeciwwskazana?

Grzegorz Klonek: Dieta ketogeniczna może przynieść korzyści osobom z nadwagą, otyłością, insulioopornością, zespołem metabolicznym, a także tym, które szukają stabilnej energii i lepszej koncentracji. Coraz więcej badań wskazuje na potencjalne korzyści w chorobach neurodegeneracyjnych czy padaczce.

Jednak istnieją przeciwwskazania. Osoby z cukrzycą typu 1 mogą stosować dietę keto tylko pod ścisłym nadzorem lekarskim. Ostrożność zalecam także przy niektórych chorobach wątroby, trzustki czy zaburzeniach gospodarki lipidowej. Kobiety w ciąży i karmiące matki powinny skonsultować się z lekarzem. Kluczowe jest indywidualne podejście i regularne monitorowanie parametrów zdrowotnych, szczególnie przy współistniejących jednostkach chorobowych.

Jak długo można stosować dietę ketogeniczną? Czy to styl życia, czy raczej krótkoterminowa interwencja?

Grzegorz Klonek: To bardzo indywidualna kwestia. Niektórzy moi pacjenci stosują dietę ketogeniczną od lat z doskonałymi rezultatami zdrowotnymi. Dla innych to narzędzie terapeutyczne używane okresowo. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o optymalną długość stosowania.

Obserwuję jednak, że osoby, które przeszły prawidłową adaptację ketogeniczną, często nie chcą już wracać do poprzedniego sposobu odżywiania. Czują się po prostu lepiej. Ważne jest regularne monitorowanie parametrów krwi i dostosowywanie diety do zmieniających się potrzeb organizmu. Niektórym polecam też okresowe "cykle ketogeniczne" z przerwami na wyższe spożycie węglowodanów.

Czy może Pan zdradzić, jak powstała książka "Zdrowa ketoza. 97 przepisów" i do kogo jest kierowana?

Grzegorz Klonek: Książka powstała z potrzeby chwili. Przez lata pracy z pacjentami zauważyłem, że największym problemem w diecie ketogenicznej jest... monotonia kulinarna. Ludzie nie wiedzą, co jeść poza jajecznicą z bekonem! Wraz z moimi współautorami postanowiliśmy stworzyć praktyczny przewodnik, który łączy solidną wiedzę teoretyczną z konkretnymi, smacznymi przepisami.

Książka jest kierowana zarówno do osób rozpoczynających przygodę z keto, jak i tych bardziej doświadczonych. Znajdą w niej 97 starannie przeliczonych przepisów - od prostych śniadań po wykwintne kolacje. Każdy przepis zawiera dokładne makroskładniki, co ułatwia planowanie posiłków. To nie tylko zbiór przepisów, ale kompleksowy przewodnik po zdrowej ketozie.

Na koniec - jaka jest Pana wizja przyszłości żywienia ketogenicznego w Polsce?

Grzegorz Klonek: Jestem optymistą. Widzę rosnące zainteresowanie zarówno wśród pacjentów, jak i środowiska medycznego. Coraz więcej badań naukowych potwierdza korzyści płynące z diety ketogenicznej, a polscy lekarze i dietetycy otwierają się na to podejście. Sam wraz z moją pierwszą uczelnią AWF w Katowicach systematycznie prowadzę badania i obserwację na temat wpływu ketozy na organizm człowieka.

Przewiduję, że w najbliższych latach dieta ketogeniczna stanie się standardowym narzędziem terapeutycznym w leczeniu otyłości, cukrzycy typu 2 czy zespołu metabolicznego. Ważne jednak, żeby nie traktować jej jako "cudownego leku na wszystko", ale jako jeden z wielu narzędzi w arsenale nowoczesnej medycyny personalizowanej.

Moja misja to edukacja i rozpowszechnianie rzetelnej wiedzy o żywieniu ketogenicznym, abyśmy mogli jak najlepiej wykorzystać potencjał tego fascynującego sposobu odżywiania.

Grzegorz Klonek jest dyplomowanym dietetykiem z wieloletnim doświadczeniem w żywieniu ketogenicznym. Współautor książki "Zdrowa ketoza. 97 przepisów", prowadzi praktykę prywatną oraz szkolenia dla profesjonalistów zdrowia. Więcej informacji i materiałów można znaleźć na stronie www.ketodietetyk.pl współprowadzonej przez Grzegorza.