Kramsk. Tam, gdzie łąki umajone, czyli opowieść o kapliczkach

W najbliższy wtorek, 22 listopada, odbędzie się premierowy pokaz filmu „Tam, gdzie łąki umajone”, będącego opowieścią o kapliczkach istniejących na terenie gminy Kramsk.

Film powstał w ramach projektu dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Centrum Kultury i Sztuki w Koninie zaprasza do OSP w Kramsku g. 17.00. Wstęp wolny.

Realizacja projektu rozpoczęła się w maju. Wtedy kapliczki nabierają szczególnego blasku, wymieniane są dekorujące je wstążki, wstawiane są świeże kwiaty, czyszczone tablice lub figury. Rozpoczyna się miesiąc poświęcony Matce Bożej, w którym właśnie przy kapliczkach zbierają się wierni, aby odprawiać okolicznościowe nabożeństwo.

Kapliczki, jako formy małej architektury sakralnej, są nieodłącznym elementem polskiej wsi. Dawniej stawiane na obrzeżach, rozstajach dróg, w miejscach bitew lub innych szczególnych wydarzeń dla lokalnej społeczności, miały strzec przed złem. Do dziś praktyka ich stawiania jest dość powszechna. Na terenie gminy Kramsk, którą obejmował projekt realizowany przez Centrum Kultury i Sztuki w Koninie, spotkać można kilkadziesiąt kapliczek reprezentujących całą różnorodność form. Są więc kapliczki w formie murowanych domków, latarni umieszczonej na kolumnie, murowanego prostopadłościanu z wnękami zawierającymi święte obrazy oraz w formie skrzynki zawieszonej na drzewie. Najczęściej umieszczone są w nich figury bądź obrazy Maryi, ale też Chrystusa i świętych, którzy mieli wypraszać łaski dla danej społeczności.

W tradycji ludowej wsi polskiej od lat 70. XIX w. upowszechnił się zwyczaj odprawiania przy kapliczkach majowych nabożeństw. Wieczorami, po wypełnieniu codziennych obowiązków, przy kapliczce gromadzą się mieszkańcy z najbliższego sąsiedztwa, aby modlić się i śpiewać pieśni. Modlitwie przewodniczą kobiety. To głównie one wraz z dziewczętami i dziećmi uczestniczą w nabożeństwach, a także odnawiają i ubierają kapliczki.

W ramach projektu zrealizowany został film, którego celem jest przedstawienie zwyczaju, niegdyś bardzo powszechnego, a obecnie będącego w coraz większym zaniku. Praktyka spotykania się w maju przy kapliczkach nie wszędzie jest kontynuowana. Film jest próbą wejścia w świat osób, dla których to wciąż jest istotne doświadczenie, wyznaczające pewien porządek życia, jego rytm, zgodny z cyklem przejętym od rodziców, dziadków czy innych osób kultywujących dawne zwyczaje. Dodatkową wartość stanowi zapis pieśni śpiewanych przez uczestników projektu – mieszkańców wsi: Bilczew, Drążek, Święciec i Wysokie. Tym samym projekt wpisuje się w program zachowywania dziedzictwa, zarówno materialnego, jak i niematerialnego.

Seansowi towarzyszyć będzie wystawa zdjęć wykonanych podczas realizacji projektu.