Od Wałęsy do Dudy. Jak mieszkańcy Konina i powiatu głosowali w wyborach?

Ósmy raz mieszkańcy Konina i regionu zagłosują w wyborach na prezydenta Polski. Choć podczas pierwszych elekcji miasto i powiat szły ramię w ramię, od 2010 r. nastąpił podział w ich preferencjach politycznych.

Pierwsze w pełni wolne wybory prezydenckie w nowoczesnej Polsce odbyły się w 1990 r. Wystartowała w nich, jak na tegoroczne standardy, relatywnie niewielka liczba kandydatów – zaledwie sześciu. W Koninie największe poparcie zdobył Lech Wałęsa z wynikiem 40,66%, a drugi był Stan Tymiński, na którego zagłosowało 23,68% uprawnionych. Odzwierciedlało to mniej więcej krajowe wyniki. Relatywnie dobry rezultat uzyskał kandydat SdRP Włodzimierz Cimoszewicz – 13,56%. W całej Polsce nie zdobył nawet 10% głosów.

Wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich w 1990 r. w Koninie (w %)

W drugiej turze zaskoczenia nie było – wygrał Lech Wałęsa, choć w Koninie zdobył nieco mniej głosów, niż w Polsce, bo 72,52%. Stanisław Tymiński – 27,48%. Powiat koniński (nie istniał wtedy, ale bierzemy pod uwagę gminy, które obecnie wchodzą w jego skład) też, choć w nieco mniejszym wymiarze, poparł Lecha Wałęsę. I taka zbieżność poglądów wyborców z miasta i powiatu miała się utrzymywać przez kolejne dwadzieścia lat.

Gdy w powiecie wygrywał Lepper

Już pięć lat później zarówno Konin, jak i powiat koniński, poparł Aleksandra Kwaśniewskiego. O ile w wyborach ogólnokrajowych Kwaśniewski wygrał nieznacznie, o tyle w Koninie ze sporą przewagą – 60,66% do 39,34%. Powiat w większości też poparł kandydata SdRP, choć na tym tle wyróżniła się gmina Krzymów, gdzie minimalnie wygrał Wałęsa.

Region za Kwaśniewskim stanął murem też w 2000 r. Kandydat SLD wygrał wtedy w pierwszej turze wyborów, zdobywając 53,90% głosów. W Koninie ta przewaga była nawet wyższa – 63,55% głosów, w powiecie – 60,44%. O ile wyborcy z miasta głosowali podobnie, jak inni w kraju, o tyle mieszkańcy podkonińskich gmin ponadprzeciętnie wysoko poparli dwóch kandydatów kojarzonych z elektoratem wiejskim. Jarosław Kalinowski z PSL otrzymał 8,95% głosów, a Andrzej Lepper z Samoobrony – 8,40%.

Już pięć lat później Andrzej Lepper w powiecie konińskim… wygrał. Oczywiście w pierwszej turze, zdobywając 33,73% głosów. Lider Samoobrony do drugiej tury nie wszedł. Wtedy region po raz ostatni głosował dość zgodnie – zarówno w mieście, jak i w powiecie zwyciężył Lech Kaczyński. Ale podział zaczął się już zarysowywać. W mieście kandydat PiS wygrał zaledwie 51,87% do 48,13%. W powiecie – 72,18% do 27,82%.

Wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich w 2005 r. w powiecie konińskim (w %)

Miasto na PO, powiat na PiS

Gdy pięć lat później, po katastrofie smoleńskiej, w wyborach startował jego brat, rozdźwięk między miastem a powiatem był już bardzo dobrze widoczny. W Koninie, podobnie jak w całej Polsce, zwyciężył Bronisław Komorowski 54,41% do 45,59%. W powiecie triumfował kandydat PiS – 65,42% do 34,58%.

Tak samo było w 2015 i 2020 r. Nawet gdy Komorowski i Rafał Trzaskowski przegrywali z Andrzejem Dudą, w Koninie był minimalnie lepsi. W powiecie niezmiennie triumfował kandydat PiS – pięć lat temu otrzymał ponad 68% głosów.

O ile powiat został przez PiS zdominowany mocno, o tyle w Koninie na solidne wyniki zawsze mogli liczyć kandydaci spoza duopolu Kaczyńskiego i Tuska. W 2010 r. 20,43% zdobył kandydat SLD Grzegorz Napieralski, co było wynikiem znacznie lepszym, niż jego ogólnokrajowy rezultat. W 2015 r. koninian uwiódł Paweł Kukiz, zdobywając 20,33% głosów, czyli niemal tyle samo, co w całej Polsce. Pięć lat temu 14,09% mieszkańców miasta oddało swój głos na Szymona Hołownię – też porównywalnie, co obecny lider Polski 2050 zanotował w całym kraju.

Wyniki w Koninie kandydatów, którzy zajęli trzecie miejsce w wyborach prezydenckich w latach 2005-2020 (w %)

Już za tydzień mieszkańcy Konina i powiatu po raz kolejny pójdą do urn. Kto tym razem zdobędzie ich głosy? Czy podział między miastem a powiatem się utrzyma? I czy znów „ten trzeci” zanotuje solidny wynik? Okaże się 18 maja i, prawdopodobnie, 1 czerwca.

Zwycięzcy wyborów prezydenckich w Koninie (pierwsza i druga tura):
1990 r.: Lech Wałęsa (40,66%), Lech Wałęsa (72,52%)
1995 r.: Aleksander Kwaśniewski (44,30%), Aleksander Kwaśniewski (60,66%)
2000 r.: Aleksander Kwaśniewski (63,55%)
2005 r.: Donald Tusk (38,45%), Lech Kaczyński (51,87%)
2010 r.: Bronisław Komorowski (39,88%), Bronisław Komorowski (54,41%)
2015 r.: Bronisław Komorowski (36,49%), Bronisław Komorowski (51,45%)
2020 r.: Andrzej Duda (41,46%), Rafał Trzaskowski (51,62%).

Zwycięzcy wyborów prezydenckich w powiecie konińskim (pierwsza i druga tura):
1990 r.: Lech Wałęsa (41,57%), Lech Wałęsa (58,14%)
1995 r.: Aleksander Kwaśniewski (41,75%), Aleksander Kwaśniewski (65,83%)
2000 r.: Aleksander Kwaśniewski (60,44%)
2005 r.: Andrzej Lepper (33,73%), Lech Kaczyński (72,18%)
2010 r.: Jarosław Kaczyński (48,24%), Jarosław Kaczyński (65,42%)
2015 r.: Andrzej Duda (44,37%), Andrzej Duda (64,05%)
2020 r.: Andrzej Duda (59,79%), Andrzej Dudaj (68,28%).