Czy jezioro Zatorze leży na Zatorzu? Sentymentalna podróż przez szóste osiedle

Choć mieszkałem wtedy zaledwie sto metrów od peronu pierwszego, a odgłosy hamujących i przetaczających się przez stację kolejową pociągów były mi równie bliskie jak rytm własnego serca, budowane od końca lat siedemdziesiątych po drugiej stronie torów nowe osiedle rosło dla mnie jakoś tak niepostrzeżenie.

Może dlatego, że od dziecka traktowałem tory jako granicę mojego świata, za którą rysowały się dość mgliście rzędy owocowych drzew. Jakie by nie były, drzewa nie mogły konkurować z pociągami, przybywającymi z dalekiego, pełnego niespodzianek i nieznanych atrakcji świata. Jako opatrzony element krajobrazu pozostawały więc poza obszarem dziecięcego zainteresowania.

Czy jezioro leży na Zatorzu?

Owszem, kiedy nieco podrosłem, zacząłem chadzać z kolegami na hałdy, które były pozostałością po odkrywce węgla brunatnego, ale zmierzając do celu ulicą Kleczewską, mijaliśmy rosnące po jej prawej stronie zboże z obojętnością, bo pół wieku temu otaczało ono jeszcze nowy Konin ze wszystkich stron. To był wtedy normalny widok. A że w naszej części miasta wciąż coś nowego budowano, było dla nas oczywiste, że i tutaj wjadą kiedyś dźwigi i spychacze.

A kiedy już wjechały i zbudowały nowe, szóste z kolei osiedle, zakończyły swoją pracę najpierw na ulicy Szymanowskiego, a potem doszły do Paderewskiego, tam więc - jak się wydaje - należy wytyczyć jego północną granicę. Ale co wtedy z jeziorem leżącym już po drugiej stronie ulicy? Czy to możliwe, żeby jezioro Zatorze leżało poza Zatorzem? Ponieważ nasze miasto nie jest oficjalnie podzielone na osiedla ani dzielnice, o takim nazewnictwie decyduje tak naprawdę tradycja i zwyczaj.

Najpierw były tory

Jeśli przyjrzeć się dawnym podziałom administracyjnym, okazuje się, że połowa mniej więcej Zatorza - a dokładnie jego południowo-zachodnia część - leży na terenie dawnego Czarkowa, natomiast część północno-wschodnia to niegdysiejszy Niesłusz (il. 1). I właśnie na dawnych terenach tej ostatniej miejscowości leży jezioro Zatorze. Podobnie zresztą jak większa część pokopalnianych hałd. Ta mniejsza, mniej więcej jedna trzecia ich powierzchni, leży w dawnym Międzylesiu.

Żeby szóste osiedle mogło zostać Zatorzem, w Czarkowie musiały najpierw pojawić się tory, które pobudowano sto lat temu. Wtedy nikt jeszcze terenów za torami tak nie nazywał, ale od tego momentu zaczęła się rozbudowa Konina w stronę północy, a Czarkowa wokół dworca oraz nowych ulic: Kolejowej i Dworcowej.

Zaczęło się w Niesłuszu

Jej ukoronowaniem było rozpoczęcie budowy Zatorza. Pierwszymi blokami nowego osiedla były oddane do użytku w 1979 roku Szeligowskiego 6 i 7, Moniuszki 1 i 2 oraz Kurpińskiego 1 (na il. 2 zaznaczone kolorem czerwonym). W dokumentach spółdzielni mieszkaniowej ta część Zatorza, znajdująca się na terenie dawnego Niesłusza w narożniku obecnych ulic Chopina i Paderewskiego, jest określana jako jednostka A.