Pierwszy dom kultury w Koninie miał stanąć nad... Wartą

Odpowiedź na zgłaszane postulaty zawierała konkluzję, że „w roku 1955 nie będzie możliwości uruchomienia PDK, gdyż Wydział Kultury w Poznaniu nie otrzymał etatów z Ministerstwa Kultury i Sztuki na rok 1955”. A potrzeba była pilna, bo jak czytamy w jednym z protokołów z posiedzenia komisji kultury PRN z tego roku „Stefan Weber zastępca kierownika Oddziału Kultury prosi, aby komisja zainteresowała się życiem kulturalnym Konina, które ma tylko kino. Jest projekt zorganizowania zespołu teatralnego w Koninie”.

Po likwidacji ZMP

Realna możliwość znalezienia siedziby dla Konińskiego Domu Kultury (w krążących między zainteresowanymi instytucjami dokumentach przyszłą placówkę obdarzano różnymi nazwami) pojawiła się w 1956 roku, kiedy Związek Młodzieży Polskiej zajmujący gmach obecnej szkoły muzycznej przy ulicy Armii Czerwonej 50 (obecnie 3 Maja) zadeklarował przekazanie go na ten cel. Wiązało się to z rozpadem organizacji po październikowej odwilży, kiedy władzę w Polsce przejęła ekipa Władysława Gomułki.

Protokół z listopadowego posiedzenia komisji kultury PRN przynosi informację o staraniach wspomnianego wyżej Stefana Webera „w związku z powstaniem Domu Kultury w mieście Koninie”. Posiedzenie zakończono wnioskiem komisji o przeniesienie zarządu ZMP do gmachu Komitetu Powiatowego PZPR i otworzenie w jego dotychczasowej siedzibie domu kultury, który miał mieć do dyspozycji „salę widowiskową dużą, salę małą, szatnie, 2 pokoje na górze”. To wyliczenie jest ważne, bo ZMP nie było jedynym lokatorem rzeczonego budynku i nowa instytucja kulturalna mogła wprawdzie zająć większość, ale jednak tylko część jego pomieszczeń. Pozostałe nadal były użytkowane przez organizacje młodzieżowe, związki zawodowe i osoby prywatne.

Bielaj radził likwidować świetlice

Sprawa utworzenia Powiatowego Domu Kultury w Koninie – taka nazwa ostatecznie się przyjęła – nabrała od tej chwili niezwykłego przyspieszenia, mimo że nie było na ten cel żadnych pieniędzy, bo powstała niemal z dnia na dzień nowa placówka nie została uwzględniona w żadnych planach finansowych na 1957 rok. Zrodził się pomysł, żeby okroić nieco budżety istniejących w Wielkopolsce domów kultury i przekazać je do Konina. Inny projekt zgłosił Zygmunt Bielaj, który postulował likwidację kiepsko pracujących wiejskich świetlic i zasilenie domu kultury zaoszczędzonymi w ten sposób funduszami. To by dało dwa etaty, a kolejne dwa zostałyby przesunięte z powiatowego wydziału kultury. Meble i wyposażenie zostałoby po ZMP na podstawie umowy „na użytkowanie do czasu, gdy zakupi się meble do Domu Kultury”.

W założeniach władz Powiatowy Dom Kultury miał się stać „wzorową placówkę kulturalną na terenie miasta Konina, której zadaniem będzie ożywianie życia kulturalnego i amatorskiego ruchu artystycznego nie tylko dla miasta Konina, ale dla całego powiatu".

Kandydaci na kierownika

Kolejną ważną kwestią do rozstrzygnięcia było wyłonienie kierownika nowej placówki w mieście, która rozpoczęła działalność jeszcze przed jego powołaniem. Wstępnie uznano, że powinien to być ktoś ze specjalnością muzyczną bądź reżyserską. Padły nazwiska Jana Sznajdra, Zygmunta Bremera, Zygmunta Kubiszewski i Stefana Webera. Ten ostatni miałby zająć się organizowaniem domu kultury, pozostając na stanowisku kierownika Wydziału Kultury, a wspierać by go w tym miała rada społeczna z wyżej wymienionymi osobami w składzie oraz Krystyną Pęcherską.

Ostatecznie pierwszym kierownikiem Powiatowego Domu Kultury w Koninie został we wrześniu 1957 roku Stanisław Leń, nie wymieniany początkowo w gronie kandydatów na to stanowisko. Był wtedy pracownikiem powiatowego wydziału kultury, ale co ważniejsze – był absolwentem Państwowej Szkoły Kulturalno-Oświatowej w Poznaniu. O tym, jak funkcjonował pod jego kierownictwem Powiatowy Dom Kultury w Koninie i kim byli jego następcy, przeczytacie państwo w drugiej części tej historii, która zostanie opublikowana w najbliższą niedzielę.

Cytaty z dokumentów i podstawowe fakty zaczerpnąłem z artykułu Alicji Wardęckiej-Gościńskiej pt. „Historia budynku, obecnej siedziby Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. im. Jana Ignacego Paderewskiego w Koninie”, który ukazał się w jubileuszowym wydawnictwie PSM „De Musica Verba Collectanea”.

Tekst ukazuje się w roku jubileuszu 50-lecia istnienia Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. im. Jana Ignacego Paderewskiego w Koninie.